Windenergie: meer uren om energie te produceren
“Windenergie heeft voor agrarische ondernemers een aantal voordelen”, zegt Wouter. “In tegenstelling tot zonne-energie kun je windenergie zowel ’s nachts als in de winter prima opwekken. Als we naar de behoefte voor eigen gebruik kijken bij bijvoorbeeld melkveehouders, dan zien we dat zij vooral stroombehoefte hebben op de momenten dat er niet altijd zon is.”
“De kostprijs van zonne-energie is lager. Maar als je een bedrijf hebt dat bijvoorbeeld 100.000 kWh nodig heeft, dan is dat lastig om het met een kleinverbruikersaansluiting te regelen. Dit lukt beter als je (ook) een boerderijwindmolen hebt, met name als die wat hoger is. Daarbij biedt het een oplossing in netcongestiegebied, omdat je kleinverbruiker blijft.”
Gert-Jan vult aan: “De verwachting is dat de meeste leden de komende jaren gaan verduurzamen. Elektrificeren is stap 1, zelf energie opwekken is stap 2. Maar op een gegeven moment houdt (meer) zonne-energie op en dan moet je verder kijken. Houdt er ook rekening mee dat ook de totale energiebehoefte van leden zal toenemen. En als je niet kunt groeien in aansluiting (vanwege netcongestie) zul je moeten groeien in tijd… oftewel: het aantal uren dat je energie kunt produceren.”
Hogere boerderijwindmolens geven beter rendement
“Met name in het binnenland zie je nog veel boerderijwindmolens van 15 meter. Stel dat onze leden meer windenergie willen produceren, dan kunnen ze dat alleen realiseren door meer boerderijwindmolens te plaatsen. Maar dan ben je duurder uit."
"Hoe hoger je komt hoe meer windenergie je kunt produceren. Daarom pleiten wij voor meer flexibiliteit bij gemeenten. Kijk naar de bedrijfssituatie en de wensen van de ondernemer en biedt hem/haar de mogelijkheid om te kiezen tussen verschillende hoogtes”, aldus Wouter.
“Niet elke boerderijwindmolen hoeft 25 of 30 meter te zijn, maar het is handig als de mogelijkheid er wel is”, zegt Gert-Jan. “Er zijn leden met een grote energiebehoefte. Maar de gewenste hoeveelheid energie kun je niet altijd opwekken met alleen zon. Zelfs niet met een combinatie tussen zonne- en windenergie als de hoogte te laag is."
Gert-Jan vult aan: “Voor leden maken wij berekeningen. We kijken onder andere naar het energieverbruik op het bedrijf en de wensen rondom de productie van windenergie. Welke hoogte hoort daar dan bij? Het is immers bekend dat 2x zo hoog gelijk staat aan 4x zo veel wind.”
Betrek gemeentelijke bestuurders en omgeving voor draagvlak
Over het draagvlak zegt Wouter: “Voor kleine boerderijwindmolens is er vaak wel draagvlak, het past immers bij het romantische beeld dat burgers en (lokale) politici bij het boerenleven hebben. Maar als de windmolens te groot worden, dan ontstaat het risico dat je draagvlak verliest.”
“Wil je draagvlak behouden of verbeteren? Neem dan zowel gemeentelijke bestuurders als de omgeving op tijd mee met de plannen. Boerderijwindmolens van bijvoorbeeld 25 meter zijn best gemakkelijk in te passen, ze vallen bijna niet op in het landschap.”
“Als je niet al te grote bomen hebt, dan komt de molen er net bovenuit.” Gert-Jan zegt hierover: “In de Noordoostpolder is de goothoogte standaard 11 tot 12 meter, daarboven zit nog de nok van de schuur. Een molen van 25 meter komt daar nog een stukje bovenuit. Dat moet ook wel, want het moet ook wind kunnen vangen.”
Regelgeving per gemeente verschillend
Over regelgeving zegt Wouter: “Dit is per gemeente verschillend, in het bestemmingsplan worden de kaders van boerderijwindmolens bepaald. Het bestemmingsplan is in veel gevallen leidend voor de vergunningverlening. Provincies bepalen alleen het provinciaal omgevingsplan, hierin worden de grotere kaders geschetst die gemeenten verder mogen invullen.”
Ondersteuning vanuit de werkorganisatie
“De teamleden van het programma 'Duurzame Energie' ondersteunen leden en bestuurders”, zegt Wouter. “Zo gaan we bijvoorbeeld met gemeenten naar locaties waar de windmolens al wat hoger mogen, denk bijvoorbeeld aan het Overijsselse Vechtdal.”
“In sommige regio’s is het zelfs mogelijk om verschillende hoogtes te laten zien. Boerderijwindmolens van 15, 20 of zelfs 25 meter staan daar relatief dicht bij elkaar. En als je goed uitlegt aan gemeentelijke bestuurders waarom het de ideale hoogte is voor een agrarisch ondernemer, dan kun je al veel twijfels wegnemen.”
“Ook laten we het grafisch zien”, zegt Gert-Jan. “Met behulp van Google Maps en Photoshop kunnen we verschillende hoogtes intekenen in het landschap. We kunnen zelfs verschillende hoogtes naast elkaar zetten, zodat gemeentelijke bestuurders en de omgeving kunnen zien hoe het eruit ziet. We houden zelfs rekening met verschillende modellen, groottes van de wieken en aangezichten.”
Over het ondersteunen van bestuurders richting gemeenten zegt Gert-Jan: “Ons team heeft veel kennis van windenergie, we hebben veel ervaring met berekeningen en kunnen goed schakelen tussen de verschillende modellen windmolens. We kunnen bestuurders hierin adviseren en leveren maatwerk door berekeningen uit te voeren bij leden.”
Onderzoek voor eventuele beleidsaanpassing
“In een paar West-Nederlandse gemeenten hebben we in projecten berekeningen doorgevoerd bij agrarische ondernemers, we keken hier o.a. naar de effecten van verschillende hoogtes. Dankzij deze projecten konden we concrete cijfers aanleveren. Het gevolg is dat deze gemeenten open staan voor het experiment, ze onderzoeken nu of hogere windmolens passen bij hun beleid. Daar zijn we erg blij mee”, zegt Wouter.
“Zowel gemeenten als onze leden hebben belang bij meer productie van duurzame energie, uiteraard met bijbehorende randvoorwaarden die zo gunstig mogelijk zijn voor agrarische ondernemers zonder dat burgers daar last van hebben.”
Zonnepark of grote windturbine? Boerderijwindmolen is gulden middenweg
Over het belang van gemeenten zegt Wouter: “Gemeenten hebben doelstellingen ingeleverd voor de RES, oftewel het aantal terrawatt/uur dat zij willen opleveren. Dan wordt de vraag snel gesteld: ‘hoe ga jij dat gemakkelijk oplossen?’”
“In het begin werd gedacht dat de doelstellingen wel behaald konden worden met zon op dak, maar dit blijkt nu toch niet te kunnen. Boerderijwindmolens zijn een goede oplossing voor gemeenten die wel ambities hebben op het gebied van duurzame energie, maar geen zin hebben in grootschalige windturbines of zonneparken.”
