In Netwerk Praktijkbedrijven zijn 110 melkveebedrijven sinds januari 2021 aan de slag om 30% ammoniak- en methaanemissies op hun bedrijven in 2024 te reduceren. Hierbij wordt praktijkonderzoek en een integrale aanpak gecombineerd om een pakket samen te stellen van haalbare en praktische maatregelen die op beide doelen effect hebben. Een verdere reductie (tot wel 50 tot 70%) is haalbaar, maar vergt wel een en ander van het vakmanschap van de melkveehouder en erfbetreder.

Op basis van de kaders van Netwerk Praktijkbedrijven, beschikbare bestaande en nieuwe kennis, cijfers van deelnemers en de vele ervaringen van de afgelopen jaren is gekeken naar welke mogelijkheden beschikbaar zijn om ammoniak en methaanemissies te reduceren. Hiervoor zijn maatregelpakketten opgesteld, voor zowel klei en veen als zand, die cumulatief op 50% of 70% reductie uitkomen. Dit zijn de reductiepercentages ten opzichte van het ijkjaar 2018 en gelden voor de totale bedrijfsemissie. Op alle bedrijfsonderdelen moet binnen de aangegeven kaders aan de slag gegaan worden. Het is nodig daarbij alle zeilen bij te zetten en deze stappen weloverwogen binnen het bedrijf te nemen.

Starten met rantsoenmaatregelen levert de uitgangspositie voor het optimale reductiepercentage. Als vuistregel geldt dat elke gram ruw eiwit minder in het rantsoen, de ammoniakemissie met 1% vermindert. Een ruw eiwit van 150 g leidt tot een betere stikstofbenutting in de koe en minder stikstofverlies in de vorm van ammoniak. Als je dat op orde hebt, kun je aan de slag met de volgende maatregel. Nog niet alle maatregelen zijn onderbouwd met praktijkonderzoek. Naar bijvoorbeeld de maatregel spoelen van roosters vindt nog vervolgonderzoek in de praktijk plaats. 

Maatregelenpakket

In de video hieronder vertelt projectleider Gerard Migchels over de samenstelling van de maatregelpakketten voor klei & veen en zand. De maatregelen interveniëren met elkaar, vandaar dat in de video een onderscheid gemaakt wordt tussen een afzonderlijk reductiepercentage per maatregel en het cumulatieve resultaat. 
In de video wordt ook een doorkijk gegeven naar andere type maatregelen zoals die passen bij extensiveren. Overigens, ook daar behoort ruw eiwit verlagen toe. 

De maatregelpakketten zijn ook als Pdf-versie te bekijken en te downloaden:

• Maatregelpakket klei en veen 
• Maatregelpakket zand

Methaan

In verband met de stikstofdoelen ligt bij deze samengestelde maatregelpakketten de focus op ammoniak. Echter, bewust bezig zijn met dier- en managementmaatregelen heeft ook een positief effect op het verlagen van de methaanemissie. Vanaf 2021 zijn de deelnemers van het Netwerk actief aan de slag met hun bedrijfssituatie. Binnenkort volgt een update op de website van Netwerk Praktijkbedrijven.

Maatregelen in de praktijk

Arjan Coppelmans is één van de 69 ambassadeurs van het Netwerk. Samen met zijn vrouw Thea heeft hij een bedrijf in Beerzerveld met 200 melkkoeien en 120 stuks jongvee op 90 ha land. Hij ziet dat er veel te halen is in de aanpak van het voerspoor en denkt dat daar ook het verdienmodel ligt.

Het bedrijf is het afgelopen jaar fanatiek aan de slag gegaan met het voerspoor, door een combinatie van weiden en zomerstalvoeren. Hij was benieuwd of hij met een hoger percentage eiwit van eigen land, meer zelf te winnen eiwit en het verbeteren van de eiwitbenutting bij de koeien, zijn technische en milieutechnische resultaten kon verbeteren. En een beter financieel resultaat kon bereiken. 'Als dat hand in hand gaat ben je als ondernemer altijd geïnteresseerd om daar mee aan de slag te gaan', geeft hij aan. Afgelopen jaar hebben ze al aardige stappen gezet op dat vlak, wat heeft geleid tot een ammoniakreductie van 28 per GVE in 2018 naar 22 per GVE vorig jaar. Arjan vertelt: 'Ondanks het lagere ureum in de melk en veel minder eiwit in het rantsoen, is de melkproductie per koe toch met een paar 100 liter gestegen. Dat is ook een mooie bijkomstigheid'.