Chris Antuma (1984) uit Ommen heeft grote interesse in moderne technieken zoals precisielandbouw, duurzame energie en zelfsturende robots.
Hij experimenteert graag. Zo heeft hij al een hectare beschikbaar gesteld als demonstratielocatie voor de bouwer van prototypes, zoals zelfsturende robots. Hij verwacht dat binnen vijf jaar in Europa de eerste landbouwrobots rondrijden. Het programmeren ziet hij al voor zich. Je gaat er een rondje mee rijden en slaat al die gegevens op. De wet verplicht tot fysieke aanwezigheid. Maar die ene persoon kan wel diverse machines tegelijk laten werken, het zogenaamde ‘swarm farming’.
“Ik zie afzetkansen voor medicinale producten. Wij leveren schoongemaakte wortels van valeriaan en Echinacea aan een tussenhandel die de wortels droogt en in kleine stukjes hakt. Bijvoorbeeld kruidenbedrijf A. Vogel verwerkt ze in diverse producten als Echinaforce.”
“Een tweede motivatie haalde ik uit mijn reizen over de hele wereld voor het zaadveredelingsbedrijf Bejo in het Noord-Hollandse Warmenhuizen. Ik zag dat je op zandgrond met verspenen kan telen. Met het poten van plantjes die opgekweekt zijn in een kas, geef je dat gewas een groeivoorsprong op onkruid dat nog uit het zaad moet komen. Daarna is het een kwestie van wieden op het juiste moment met de juiste machine. Aanvullend steken we vijftig tot honderd uur per hectare in handmatig wieden.”
De appel valt niet ver van de boom, want Chris Antuma is opgegroeid op een akkerbouwbedrijf, gevestigd in Dedemsvaart. Niet ver daarvandaan, op landgoed Junne van verzekeraar ASR langs de Vecht bij Ommen, begon hij in 2016 zijn akkerbouwbedrijf onder de naam BioAkker.
“Ik wil alle kringlopen sluiten: energieneutraal worden, korte ketens opzetten met afnemers en toeleveranciers in de buurt, maar ook wat ik noem een kringloop van arbeid. Ik overleg met de gemeente om werklozen hier een baan te geven.”
Hij ziet ook educatie als een kringloop. Hij wil een rol voor zijn bedrijf in het agrarisch onderwijs. Er is al een connectie via zijn vrouw die lesgeeft in Zwolle. “Met ASR Real Estate praten we over de inrichting van een schuur voor het onderwijs. We willen ook meer en betere filmpjes via YouTube laten zien. De educatieve functie kan uitgroeien tot een inkomstenbron.”
Nog meer kringlopen? “We telen wintergerst voor een biologisch varkensbedrijf in de buurt. Stro en graan krijgen de biggetjes. Wij nemen de mest af. Dat doen we tegen marktprijzen. Op een vergelijkbare manier produceren we een grasklavermengsel dat na inkuilen als ruwvoer naar koeien in de buurt gaat.”
“In de zomer moeten we droge grond beregenen. De stroom daarvoor willen we van zonnepanelen halen.” Een van zijn doelen is alle energie uit duurzame bronnen halen, voor de woningen van Junne en voor zijn bedrijf. Hij verwacht dat de trend weer teruggaat naar kleinere en lichtere tractoren die minder schade aanrichten door bodemverdichting. Ook passen de smallere banden beter tussen de bedden met gewas.” Die lopen niet meer op diesel, maar op stroom? “Ja, maar dat mag ook waterstof zijn”, klinkt hij vooruitstrevend.
Nog een wens voor de toekomst? “Het zou mooi zijn als er een kringloopindex komt waarmee we de marge op onze producten kunnen onderbouwen. We willen namelijk niet alleen het verhaal over kringlopen vertellen, maar ook de harde cijfers laten zien.”
Chris Antuma voelt zich meer thuis bij kringlooplandbouw, maar hij kijkt ook naar natuurinclusief. “We sturen met natuur, niet met chemie. De uienteelt trekt trips en uienvliegen. We combineren de uienteelt met een zaadmengsel dat insecten trekt waarvoor trips en uienvliegen een prooi zijn.”
“We deden vorig jaar een proefteelt met paardenbloemen als bron van een middel tegen reuma. Een muizenplaag veroorzaakte een schade van veertig procent. Een gangbare boer zou gif strooien. Een volgende keer telen we biologische gerst langs de bosranden als alternatief voer. Ook roofvogelpalen plaatsen kan helpen.”
Wat adviseert hij boeren met interesse? “Ga op bezoek bij bioboeren. In de sector bestaat veel openheid. Ook ons bedrijf staat open. Ga naar de biobeurs in Zwolle. Die is interessant voor de afzet. Of bezoek de biologische techniekdag om je te informeren over productiemiddelen.”
“Maar wees ook eerlijk tegen jezelf of het wel bij je past om biologische boer te worden. Je moet minstens elke twee dagen je land op. Deze manier van werken vergt een speciale levenshouding. Je moet kunnen accepteren dat je niet elk jaar een topoogst hebt. Zorg dus voor genoeg marge om een tegenvaller op te vangen.”
“Ik moet denken aan een boer uit Drenthe die al heel lang biologisch teelt. Elke ochtend zat hij op z’n knieën in z’n land. Dorpsbewoners begrepen het niet en zeiden: ‘Hij zit te bidden.’ Maar wat deed hij? Hij zocht worteltjes van onkruid. Vond hij die, dan wist hij dat het tijd was om te eggen. Hij haalde het onkruid weg voordat het de grond uitkwam.”
BioAkker telt nu twintig hectare. “Voor een rendabel biologisch akkerbouwbedrijf is veertig hectare optimaal. Dat is gunstig voor de vruchtwisseling van zes verschillende gewassen en 5 tot 6 hectare per gewas. Dat is ook gunstig voor de biodiversiteit en de kwaliteit van de bodem. En de overhead heeft dan een stevige basis.”
“Op het landgoed hebben we samen met ASR Real Estate en collega-boeren een ruilverkaveling gedaan. Nu liggen de percelen dichter bij elkaar. Wel moeten we onze, nieuwe percelen omschakelen naar biologisch. Dat betekent twee jaar biologisch telen, dus duurder, en gangbaar afzetten, dus tegen lagere prijs. ASR ondersteunt deze omschakeling door ons tegemoet te komen in de pachtkosten. ASR heeft als maatschappelijk verantwoorde organisatie duurzaamheid hoog in het vaandel en daarom interesse in groene investeringen”, merkt Chris Antuma.
Dit artikel is geschreven door Lytsa Post (Projectleider Communicatie LTO Noord) in samenwerking met Natuur voor Elkaar (initiatief van Provincie Overijssel).