Ben jij melkveehouder en zoek jij handvatten hoe om te gaan met de afschaf van derogatie of wil je werken aan diergezondheid? Dan zijn er enkele ‘knoppen’ waaraan je kunt draaien. Denk aan het verbeteren van mestbenutting, vaste rijpaden of het zaaien van smalle weegbree.
We spraken hierover met onder andere onderzoekers Herman van Schooten, Jouke Oenema, Bert Philipsen en Reina Ferwerda.
Als melkveehouder heb je te maken met opgaven zoals meer biodiversiteit, het verminderen van stikstofuitstoot, methaan, afschaffen derogatie, nitraatuitspoeling, verbeteren diergezondheid en waterkwaliteit. Al deze opgaven komen samen in de proeftuin van Dairy Campus. Op 1 juni 2023 organiseerden we een demonstratie dag, waarbij we onze bevindingen van het project ‘PPS met precisie naar meer biodiversiteit’ toonden aan 25 deelnemers.
“Door de afschaf van derogatie is minder mest beschikbaar per hectare, waardoor goede benutting nog belangrijker wordt”, zegt Herman. “Voor melkveehouders betekent dat bemesten op het optimale moment en het vermijden van bodemverdichting. Wellicht kan dat met behulp van vaste rijpaden. Bodemverdichting zorgt immers voor opbrengstderving.”
Herman vervolgt: “Tijdens de demonstratie dag lieten we een rijpadensysteem zien. In ons onderzoek werken we met een werkbreedte van 12 meter. Dus het gras wordt 12 meter breed geteeld, gemaaid en bemest met een sleepslangbemester. Bij de oogst lieten we de silagewagen achter de hakselaar rijden. De silagewagen wisselden we op de kopakkers. Idealiter maak je hierbij gebruik van een snelwisselsysteem om tijd en dus ook kosten te besparen.”
“Op het oog is duidelijk te zien waar de vaste rijpaden liggen. In 2021 zagen we een klein verschil tussen de percelen waar we vaste rijpaden toepassen en de percelen waar we dit niet deden. De percelen met de vaste rijpaden hadden toen iets betere resultaten. In 2022 zagen we dit verschil amper terug, waarschijnlijk speelde de droogte hierin een rol.”
Jouke gaf tijdens de demonstratie dag enkele tips over precisiebemesting: “Maak een stappenplan om aan de slag te gaan met bemesting. Kijk daarbij niet alleen per perceel, maar naar je hele bedrijf. Wat past bij de bedrijfsvoering en wat kan ik nu al oppakken. Begin dan ook met laaghangend fruit, bijvoorbeeld door in het bemestingsplan onderscheid te maken tussen de percelen. De perceelsverdeler is hierbij een handige tool; download hier. Als je dat op orde hebt, dan kun je andere technieken toepassen.”
Meer tips over goed bemesten vind je in de brochure van het programma Bemest op z’n Best: Optimaal bemesten op klei/veengrond doe je zo
Bert Philipsen en Reina Ferwerda namen de bezoekers van de demonstratie dag mee het veld in voor een mini farmwalk. Niet alleen om naar de gewassen te kijken maar ook om te proeven. Voor veel van de bezoekers was het voor het eerst dat ze smalle weegbree hebben geproefd. Smalle weegbree wordt zowel in een beweidingsproef als in een voederproef op Dairy Campus gevoerd om het effect hiervan op een aantal aspecten te onderzoeken: graslandmanagement, bodem & biodiversiteit, diergezondheid en gedrag.
“In ons onderzoek zien we dat er minder wormeieren per gram mest te vinden zijn bij drachtige pinken die beweid werden op Engels raaigras met smalle weegbree eten. Ook herkauwen de drachtige pinken minder”, concluderen Bert en Reina. “Daarnaast keken we met behulp van insectenvallen of smalle weegbree een effect heeft op biodiversiteit in vergelijking met gangbaar gras. Dat lijkt niet het geval. Smalle weegbree had wel een positief effect op de bodemkwaliteit, onder andere in het aantal regenwormen.”
Het doel van de PPS ‘Met precisie naar meer biodiversiteit’ is om kennis en tools te ontwikkelen om met behulp van precisielandbouw meer ruimte voor biodiversiteit te creëren rondom een melkveebedrijf, met behoud van inkomen.