10-jarig jubileum Convenant Weidegang: ABZ De Samenwerking wint Weidegang Trofee 2022 tijdens Convenantsdag, een bijeenkomst waarmee de partners het belang van weidegang onderstrepen.
Op 14 april organiseerde Duurzame Zuivelketen (DZK) opnieuw de Convenantsdag Weidegang, die convenantpartners na 2 jaar onderbreking door Corona eindelijk weer eens samenbracht. Het Convenant Weidegang bestaat nu 10 jaar en kent ruim 80 deelnemende partners. Deze hebben samen de afgelopen jaren veel bereikt. In 2021 nam het aandeel melkveebedrijven dat de koeien in de wei laat lopen verder toe, tot zo’n 84%, ruim boven de in DZK-verband geformuleerde doelstelling. Met de Convenantsdag benadrukken de gezamenlijke partners dat weidegang heel belangrijk is en blijft. De dag stond ditmaal in het teken van hoe weidegang en vers gras ook kunnen bijdragen aan andere duurzaamheidsdoelen. Ook vond de verkiezing van de Weidegang Trofee 2022 plaats, waarbij ABZ De Samenwerking als winnaar uit de digitale stembus kwam, nét voor mede gegadigde Pure Graze.
Plaats van handeling was deze keer het Kennis Transfer Centrum Zegveld en gastvrouw Alice Booij leidde de dag in goede banen. De Convenantsdag kon zich ook deze keer verheugen in een brede belangstelling. De 70 deelnemers vormden een mooie weerspiegeling van de grote diversiteit aan betrokken stakeholders die het thema weidegang een warm hart toedragen, met o.a. vertegenwoordiging uit de melkveehouderij, de zuivelindustrie, de handel en veevoedersector, maatschappelijke organisaties, financiële sector en onderzoek.
Bij Duurzame Zuivelketen betrokken bestuurders vanuit zowel de melkveehouderij als de zuivelindustrie benadrukten bij deze gelegenheid opnieuw de waarde en het belang van goede samenwerking in de keten om weidegang als belangrijk uitgangspunt op de kaart bij individuele ondernemers te houden. Daarbij werd o.a. verwezen naar de positieve ontwikkeling die de partners de afgelopen jaren samen tot stand hebben gebracht en die ertoe leidde dat de zuivelsector al enige jaren geleden de dalende trend rond weidegang wist te keren. Dat is geen reden om achterover te leunen. Het is belangrijk om het goede resultaat vast te houden door te blijven investeren in vakmanschap, aandacht te vragen voor voldoende grond en huiskavels en daarnaast de verbinding te maken met de potentiële bijdrage van weidegang aan andere duurzaamheidsdoelen, aldus de bestuurders.
Tijdens een verdiepingssessie ging NAJK-bestuurder Marije Klever (portefeuille melkveehouderij) in op de rol van weidegang als integraal onderdeel van de oplossingsgerichte benadering van sector en overheid rond stikstof en ammoniak.
Bert Philipsen, projectleider Duurzame Melkveehouderij bij Wageningen Livestock Research, besprak vanuit het perspectief van onderzoek de rol van weidegang i.r.t. de klimaatproblematiek. Hij benadrukte dat vers gras de basis is van het unieke concept dat zuivel is en grasland een essentiële schakel vormt in het sluiten van de kringloop. Vanuit die invalshoek benoemde hij in het bijzonder het grote belang van graslandmanagement en bewerking, ook tegen de achtergrond van de reducerende werking van vers gras op de methaanuitstoot, het belang van eiwit van eigen land en de betekenis voor koolstofvastlegging.
Onderzoeker Nyncke Hoekstra van het Louis Bolk Instituut tenslotte, stond stil bij de vraag of weidegang goed is voor biodiversiteit? Zij stipte daarbij zowel kansen als risico’s aan maar concludeerde dat een bewust weidebeheer zeker positief kan bijdragen aan biodiversiteit. Daarbij stipte zij o.a. de rol van kruidenrijk grasland aan en het onderzoek dat op dit terrein momenteel plaatsvindt in de context van Duurzame Zuivelketen.
In een groepsgesprek met diverse stakeholders in de zaal kwam vervolgens de vraag aan de orde wat nodig is om weidegang verder te brengen, nu de doelstelling is behaald? Elementen die daarbij vanuit de melkveehouderij werden benoemd waren o.a. het aspect waardering voor het ondernemerschap van melkveehouders en een ééndrachtige samenwerking binnen de keten, om bij de overheid het verhaal sterk te kunnen neerzetten. Daarnaast is altijd het economische element van belang: wie betaalt? Dit kan deels uit de markt maar feit is dat in de internationale context waarin Nederland opereert, verwaarding ook lastig is. Dit betekent dat kosten deels ook anders ingerekend moeten kunnen worden, bijvoorbeeld in de sfeer van waardering voor geleverde diensten. De bijdrage van weidegang aan de aanpak van de diverse andere duurzaamheidsdoelen kan hierbij helpen. Benadrukt werd dat het in samenhang denken over dit thema essentieel is om tot integrale oplossingen te komen, die het belang van de sector ook voor de langere termijn dienen. De conclusie was dat rond weidgang veel expertise aanwezig is, dat de samenwerking rond het Convenant zeker moet doorgaan en dat een verdieping nodig is in de verbinding met andere duurzaamheidsdoelen en het aspect betaalbaarheid.\
Rondom de inhoudelijke sessies kregen de deelnemers, geheel in stijl met het prille voorjaar, ook zelf de gelegenheid om de wei in te gaan. Ter afsluiting van deze geslaagde middag vond ook de verkiezing en uitreiking van de Weidegang Trofee 2022 plaats. De twee genomineerden waren dit jaar Pure Graze en ABZ De Samenwerking Diervoeders. Beide ondernemingen presenteerden zich met een eigen filmpje. De eer om als winnaar uit de bus te komen viel dit jaar te beurt aan ABZ De Samenwerking, die o.a. weidegang stimuleren via hun ‘vers gras abonnement’, waarbij via een twee wekelijkse bemonstering en analyse van vers gras aan melkveehouders de mogelijkheid wordt geboden actief te sturen op rantsoen i.r.t. weidegang. Bart Peek nam namens ABZ De Samenwerking de trofee in ontvangst uit handen van DZK-voorzitter Hester May.
Het Convenant Weidegang is een initiatief van de Duurzame Zuivelketen, het door ZuivelNL gefinancierde samenwerkingsverband van melkveehouders en zuivelondernemingen om de zuivelketen verder te verduurzamen. Het Convenant Weidegang kwam in 2012 tot stand met als doel de weidegang in uiterlijk 2020 terug te brengen op het niveau van toen (81,2 procent). Inmiddels hebben meer dan tachtig partijen het Convenant Weidegang ondertekend, waaronder overheden, onderwijs, supermarktketens, banken, veevoerleveranciers en diverse maatschappelijke organisaties. Het gestelde doel werd al in 2018 behaald. Sindsdien is het weidegangpercentage steeds verder opgelopen, onder meer als gevolg van initiatieven die partijen uit de zuivelketen hebben ondernomen om de weidegang te stimuleren. Zo keren zuivelondernemingen een premie uit aan veehouders die hun koeien buiten laten lopen. Ook brengen zij met succes producten van weidemelk op de markt. Daarnaast hebben boerenorganisaties diverse initiatieven genomen om veehouders te ondersteunen bij hun bedrijfsvoering met het doel het melkvee weer te laten weiden.