Natuurbeheer is een belangrijke tak van sport voor landbouw- en recreatiebedrijf Remijn in het Zeeuwse Burghsluis. Ook zijn akkerbouwers Huub en Judith Remijn gefascineerd door de vlinderstand op het platteland. Daarom doen ze voor het derde jaar mee aan het project Bimag.
Judith Remijn controleert de emmers altijd op zaterdagochtend
Op 9 hectare strokenteelt verbouwen Huub en Judith Remijn gerst, aardappelen en suikerbieten. Rondom dit perceel zijn akkerranden gezaaid. Het ondernemersgezin heeft daarnaast een recreatietak. Hun twee oudste kinderen zitten sinds 2023 in het bedrijf.
Veel agrarisch ondernemers zijn al bezig met de biodiversiteit op het erf. En ook familie Remijn vindt het belangrijk om deze te bevorderen en de natuur te helpen. ‘We moeten met z’n allen op deze aarde wonen en wij willen op deze plek graag ons steentje bijdragen’, vertelt akkerbouwer Judith Remijn uit het Zeeuwse Burghsluis. ‘Ik werd drie jaar geleden door mijn zus, die ook op een akkerbouwbedrijf woont, gewezen op het project Bimag. Ik wilde weleens weten of er veel vlinders op ons erf rondfladderen.’
LTO Noord, BoerenNatuur en De Vlinderstichting werken sinds 2019 samen binnen het project Boeren Insecten Monitoring Agrarische Gebieden (Bimag). Binnen dat project tellen 150 boeren en tuinders in Nederland de vlinders op hun bedrijf. Daarmee leveren ze waardevolle data aan De Vlinderstichting over de vlinderstand op het erf.
Een speciale emmer met ledlamp trekt de insecten ‘s nachts aan en in de ochtend maakt de deelnemer aan het Bimag-project een foto van iedere vlinder. Elke deelnemer heeft drie vangemmers: een op het erf, een in het land en een in de buurt van een natuurmaatregel. De eerste resultaten laten zien dat natuurmaatregelen een positief effect hebben op de aantallen en soorten nachtvlinders.
Bij Remijn staan de emmers in de tuin, op het grasland en in een akkerrand. Iedere zaterdagochtend rond zonsopkomst controleert ze deze. ‘Het is voor mij echt een genietmoment om in alle stilte een ronde te doen over het land en te kijken wat de opbrengst van die nacht is. Dat is iedere keer weer een verrassing, zowel in aantallen als in soorten vlinders’, glundert ze.
De Zeeuwse akkerbouwer merkt dat in haar regio bepaalde soorten vlinders meer voorkomen dan elders in het land. Dit kan ze ook teruglezen in de rapportages die ze van De Vlinderstichting krijgt toegestuurd. ‘Verder had ik vorig jaar veel minder metingen dan in 2023. Dit had vooral te maken met het natte voorjaar. In september volgde weer een opleving door het betere weer.’
De vlindersoort die Remijn het meest in de emmer had, was de bleke grasuil. ‘Maar ik had ook een keer een roodbandbeer, slawortelboorder, sneeuwbeer en een geelvleugeluil gevangen’, voegt ze toe. ‘Deze soorten staan als kwetsbaar op de rode lijst van nachtvlinders. Dus ik vind het wel bijzonder om die in de emmer aan te treffen.’
De akkerbouwer uit Burghsluis heeft in de afgelopen twee teljaren in twintig vangnachten 227 nachtvlinders gevangen, verdeeld over 61 soorten. ‘Dat is een indrukwekkend aantal’, vindt Wico Dieleman. Hij is projectleider bij belangenbehartiger ZLTO en tevens algemeen coördinator bij Poldernatuur Zeeland.
De tellingen, ook die waarbij geen vlinders zijn waargenomen, geven inzicht in de soortenrijkdom en aantallen per soort op het bedrijf. Dieleman stelt dat door Bimag een beter zicht ontstaat op de ontwikkeling van de vlinderstand in het agrarisch gebied.
Mede vanuit het ZLTO-project FABulous Farmers zijn ook in Zeeland boeren en tuinders begonnen met het tellen van de vlinders op hun bedrijf. De huidige Bimag-begeleiding wordt vanuit Poldernatuur Zeeland verzorgd. ‘We merken veel enthousiasme bij de deelnemers’, geeft Dieleman aan. ‘De aandacht voor de samenhang tussen landbouw en natuur neemt hierdoor duidelijk toe.’
Om het de vlinders zo behaaglijk mogelijk te maken, zijn er bij landbouw- en recreatiebedrijf Remijn in Burghsluis speciale bloemenmengsels in de grond gezaaid. De insectenhotels en bosschages dragen eveneens bij aan een vlindervriendelijke omgeving. Remijn wijst verder ook nog op haar groene tuin. ‘Wanneer ik door het dorp fiets en ik zie al die stenen tuinen, dan denk ik: zo komen we er natuurlijk niet.’
Ze vindt dat er met de vlinderstand in haar omgeving nog een wereld valt te winnen. ‘Dat zal ook wel met de klimaatverandering te maken hebben. Ik merk dat de diversiteit aan vlinders nog te wensen overlaat. Zelf tel ik alleen de nachtvlinders omdat er te weinig dagvlinders aanwezig zijn’, legt de Zeeuwse akkerbouwer uit.
Ook komend jaar gaat Remijn weer vlinders tellen. ‘Het Bimag-project is echt mijn ding. Ik vind het interessant om te zien wat er op mijn erf gebeurt’, verklaart ze. ‘Laatst rende een haas in de akkerrand uitgerekend de emmer om die ik net wilde gaan controleren. Gelukkig zaten de vlinders er nog in. Het is toch geweldig om op die manier één te zijn met de natuur?’
Boeren Insecten Monitoring Agrarische Gebieden (Bimag) is een project waarin De Vlinderstichting, BoerenNatuur en LTO Noord de handen ineen hebben geslagen. Sinds 2019 tellen boeren vlinders en insecten op hun bedrijf om de insectenstand te monitoren in het agrarisch gebied.
Vorig seizoen hebben de Bimag-deelnemers in totaal 24.000 nachtvlinders geteld. In de afgelopen vijf jaar zijn in totaal 97.000 nachtvlinders geteld. Ook zijn vorig jaar 21 nieuwe soorten waargenomen. Soorten als de schijn-nonvlinder, de roodbandbeer, het vlasbekuiltje en de gegolfde spanner kunnen aan de gevonden vlinders worden toegevoegd. Van de 860 soorten macronachtvlinders zijn 558 aangetroffen op het boerenland.
Bent u enthousiast geworden? Alle boeren en tuinders, van fruittelers tot bollenkwekers, kunnen zich aanmelden voor Bimag. Met dit project ziet u wat er leeft op uw bedrijf en brengt u de biodiversiteit in het agrarisch gebied in kaart. Meer informatie is te vinden via https://www.ltonoord.nl/bimag