Natuurlijk bodembeheer is belangrijk voor een duurzame en prettige leefomgeving. Het zorgt voor schoner water en meer biodiversiteit. Daarom gaan 55 boeren en tuinders in het gebied van waterschap Hollandse Delta (WSHD) aan de slag met het project de Bodem als Basis. Met dit bodemoptimalisatietraject ondersteunen LTO Noord en het waterschap de agrarische ondernemers op een praktische manier. Zo werken we samen aan een gezonde bodem met schoon en voldoende water.

Veel voordelen
De bodem en het watersysteem, ze lijken op het eerste gezicht weinig met elkaar te maken te hebben. Maar niets is minder waar. Een gezonde bodem is van cruciaal belang voor een ecologisch gezond en klimaatbestendig watersysteem. Een goede bodem werkt als een spons: na een regenbui neemt hij het water op en daarna geeft hij dat weer geleidelijk af aan zijn omgeving. Zo verkleint de bodem de kans op nat- en droogteschade. Een gezonde bodem bevat ook meer organische stoffen waardoor er minder kunstmest nodig is. Tot slot maakt een divers bodemleven dat er minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn. Kortom, een duurzaam bodembeheer biedt een heel scala aan voordelen voor het watersysteem en de omgeving.

Boeren aan de slag
“In ons gebied zijn veel hectaren in gebruik als landbouwgrond,” vertelt Anne Mollema, waarnemend heemraad bij het waterschap. “Daarom werken we graag samen met de agrarische sector. Dit project is daar een mooi voorbeeld van. Als waterschap hopen we dat dit project veel mooie voorbeelden en inspiratie oplevert voor gezond en duurzaam bodembeheer. Want dat draagt weer bij aan schoon en voldoende water.”

Vanuit het afdelingennetwerk van LTO Noord zijn veel nieuwe deelnemers dit jaar betrokken geraakt bij het project de Bodem als Basis. Een van deelnemers is Bas Blok, voorzitter van LTO Noord-afdeling De Hoeksche Waard: “Ik wil graag meer inzicht hebben hoe wij beter voor de bodem en bodemleven kunnen zorgen zodat de bodem en het bodemleven ook beter voor mij zorgt.” aldus de deelnemend akkerbouwer.

Bewustwording
De 55 deelnemende agrariërs zijn zeer divers: akkerbouwers, melkveehouders, fruittelers, de tuinbouw, maar ook een herenboer en een cranberryteler. Hoe divers ook, ze hebben één ding gemeen: ze gaan aan de slag met de bodem. De focus ligt daarbij in eerste instantie op bewustwording, want een structurele bodemverbetering vergt jaren de tijd. Daarom gaan de boeren eerst hun kennis vergroten en zich verdiepen in zaken als ‘hoe vergroot ik de biodiversiteit in mijn bodem?’ ‘hoe kan ik de machinedruk op de grond verlagen?’ en ‘hoe kan ik de hoeveelheid meststoffen verkleinen?’. De deelnemende agrariërs volgen cursussen, bedenken praktische oplossingen en stellen bodembehandelplannen op. Ze leren van elkaar, maar er is ook veel ruimte voor een aanpak op maat, zodat de plannen goed aansluiten op elke unieke bedrijfssituatie.

Over het project Bodem als Basis
Het project is een vervolg op een pilot uit 2020 met 25 agrarische ondernemers. Dit keer is het project uitgebreid met 5 verschillende verdiepingstrajecten:

1. Niet-kerende grondbewerking en groenbemesters (voor akkerbouwers)
2. Afbouw kunstmest en toch hoogproductief blijven (voor melkveehouders)
3. Gezonde bodem en gezonde fruitboom (voor fruittelers)
4. Kringlooplandbouw in de regio (voor alle sectoren)
5. Machinedruk en bandenspanning (voor alle sectoren)

Ook wordt bekeken welke kritieke prestatie indicatoren (KPI’s) helpen om agrarische ondernemers te stimuleren tot goed bodembeheer. Dit kan bijvoorbeeld door water en CO₂ op te slaan in de bodem, de biodiversiteit te verbeteren of andere landschap-stimulerende maatregelen te nemen op hun bedrijf. Het project duurt een jaar en wordt eind 2021 afgerond.