Hoe zorgen we dat in Overijssel de vergunningverlening weer op gang krijgen? Aan de motivatie van de Overijsselse gedeputeerde Maurits von Martels ligt het niet, maar de bal ligt volgens hem grotendeels in Den Haag. “Daar ligt 80% van de oplossing, als provincie kunnen we voor 20% bijdragen.”
Voorzitter Bert Zandman van LTO Noord regio Oost trapt de bijeenkomst op dinsdagavond 11 februari in Heeten af, voor de dertig Overijsselse LTO-afdelingsbestuurders. “Het is lastig om als agrarisch ondernemer de motivatie te blijven houden na al die jaren onzekerheid. Durf ik die nieuwe stal te bouwen, of zet ik daarmee mijn vergunning op het spel? Daarom vind ik het ook mooi dat er vanavond veel jongere bestuurders aanwezig zijn. Dat geeft toch weer vertrouwen. Het idee leeft dat we als agrarische sector de gemakkelijkste oplossing voor het stikstofprobleem zijn, want wij hebben grond. Die knop moet om; we zijn immers ook voedselproducent, beheren natuur en houden het platteland leefbaar”, verwijzend naar de 3x3-filosofie van de provincie.
Von Martels – gedeputeerde voor landbouw en natuur - snapt – als voormalig boer – de frustraties. Hij schetst dat de situatie in Overijssel lastig is, met alleen al 24 Natura 2000-gebieden met alle opgaven. Wat hem betreft moet de Kritische Depositiewaarde uit de wet en de norm van 0,005 mol/ha fors omhoog, omdat die nu onhaalbaar is. Maar hij geeft ook aan dat tegelijk de totale stikstofemissie overheidswege omlaag moet. “We moeten als provincie met bijvoorbeeld LTO Noord met een gezamenlijk plan komen, waarin we concreet laten zien dat we daar stappen in zetten. Want ik wil ook het liefst dat we weer vergunningen af kunnen geven. Alles zit nu muurvast.”
Alleen kan de provincie niks, benoemt Von Martels. Volgens hem moet 80% aan beleid uit Den Haag komen, en kan Overijssel zelf 20% bieden, bijvoorbeeld vanuit gebiedsprocessen waar boeren met managementmaatregelen en innovatie resultaten weten te bereiken. De vraag is alleen; welk plan moet eerst? De vragen vanuit de zaal zijn – in een goede sfeer – kritisch. In hoeverre kan de gedeputeerde bijvoorbeeld de garantie geven dat behaalde resultaten en onderlinge afspraken uit gebiedsprocessen meegewogen worden bij landelijk beleid? Die kan hij niet geven, erkent hij. “Dat leidt tot wantrouwen, waar we juist vertrouwen nodig hebben”, is de reactie uit de zaal. “Want eventuele gestapelde maatregelen zijn de nekslag voor veel boeren.”
De vraag vanuit de zaal is dan ook in hoeverre de provincie druk uitoefent in Den Haag. “Ga er eens met gestrekt been in”, klinkt het. Ondanks de korte lijntjes schetst Von Martels ook dat de minister nog gebonden is aan het doel dat in 2035 74% van de stikstofgevoelige natuur in Natura-2000-gebieden de KDW niet meer mag overschrijden. Het is volgens Von Martels dus noodzaak om daarom gefundeerd beleid te maken rond stikstofreductie, maar ook op verdroging. Als die plannen realistisch zijn, vermindert dat in ieder geval de kans om gedaagd te worden.
Von Martels knikt bij de optie van het versneld invoeren van een afrekenbare stoffenbalans. “Dan zet je ons als boeren echt in onze kracht als ondernemer.” Hij hoopt dat de koploperprojecten en aanpak met KPI’s in de provincie innovatie in beweging zetten.. De gedeputeerde geeft tot slot aan dat de inbreng vanuit LTO Noord gewaardeerd wordt, ook richting de landbouwvisie, die koerst op 2040. “Dat is nu echter lange termijn. Omdat voor veel boeren de situatie nu al heel dringend is, bespreken we al op 12 maart met Provinciale Staten dit thema. Want actie op korte termijn is nu nodig. Insprekers zijn welkom.”