In hoeverre kan de provincie in het nieuwe jaar duidelijk scheppen voor de agrarische sector? Gedeputeerde Harold Zoet van provincie Gelderland bood de bestuurders van LTO Noord meeleven, maar ook vertrouwen en concrete actie.
Als je nieuwe knelpunten als ‘omgang latente stikstofruimte’ en ‘beperking intern salderen’ leest, ontstaat bij veel leden de frustratie dat zo langzamerhand geen enkele ontwikkeling meer mogelijk is. Vooral ook het mogelijk weigeren van een nieuwe vergunning maakt dat boeren – terecht - kopschuw worden, waarmee geen enkel doel bereikt wordt. Hoewel lang niet alles op het provinciale bordje ligt, vragen LTO-bestuurders de gedeputeerde om daar wel aandacht voor te vragen en voor zover mogelijk actie op te ondernemen.
Net terug van een agrarisch werkbezoek inspireerde Zoet de Gelderse LTO-bestuurders tijdens deze Nieuwjaarsbijeenkomst op 8 januari over de kracht van de sector: “Als ik zie hoe innovatief zo’n veehouder werkt en wat je kunt meten met nieuwe technologie, dat biedt perspectief. Met dat praktijkvoorbeeld als rode draad laveerde de gedeputeerde – gevoed door vragen uit de zaal - door zaken die veel agrariërs raken.
Denk aan het programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland, de Kadernota Agrifood en de omgang met stikstof en PAS-melders. “Ja, toen ik hoorde dat de interne saldering weer beperkt wordt, besefte ik ook dat de mogelijkheid om deze bedrijven te legaliseren niet vereenvoudigt”, trapte Zoet af. “Met de verhoging van de 0,05 mol-norm naar 1 mol N/ha zou je veel PAS-melders kunnen helpen, maar dat vraagt een wetswijziging; dat moet bij het ministerie van LVVN vandaan komen.”
Zoet schetst toch hoopvol dat de stikstofreductie-opgave binnen Gelderland al veel heeft opgeleverd: van de 7,5 kiloton reductie is er al 3 kiloton gerealiseerd. Zoet duidt dat de resterende opgave ook echt niet alleen door de agrarische sector volbracht hoeft te worden. Los daarvan duidt de gedeputeerde ook op de natuuropgaves vanuit het Rijk. “Daarom hebben we de focus gelegd op twee regio’s – Veluwe en omgeving Winterswijk – om daar concrete stappen te zetten op het gebied van verdroging wat daar een flinke uitdaging is. Ik denk wel eens dat hydrologische maatregelen overall meer impact op natuur hebben, dan de reductie van stikstof.”
Met een budget van 877 miljoen euro (van de oorspronkelijke gevraagde 10 miljard euro) moet de provincie beleidskeuzes maken in de aanpak. De Versnellingsaanpak Stikstof - plus de ANlb-gelden van 500 miljoen euro - bieden veel ruimte voor innovatie en doelsturing. “Overigens willen we ook veel meer gaan sturen op kosten en rendement van dergelijke maatregelen. Besteden we de belastingeuro’s wel goed? Het onbegrensd geld vrijmaken voor natuur kunnen we als samenleving niet financieel volhouden.”
Inmiddels zijn enkele bedrijven van start gegaan met doelsturing, waar Zoet alle vertrouwen in heeft: “Wij geven zeker nog steeds vergunningen af, en ook voor deze doelsturing hebben we goede argumenten dat het stand houdt bij de rechter. Het is nu aan het vakmanschap van de ondernemer om te kijken of dit werkt. Maar heb daar als sector ons ook vertrouwen in en maak je met elkaar als agrarische partners sterk. Want ik zie ook – los van negatieve framing van de sector – dat veel burgers veel sympathie voor de boer hebben. En met het toegenomen strategische belang van voedselzekerheid komt de sector ook weer steviger op de agenda.”
Als het aan Harold Zoet ligt, is er voor elke agrariër in de provincie perspectief: “Wij bieden de ruimte om te ondernemen, maar een boer of tuinder moet daarin zelf de keuzes maken. Daarbij kun je dan denken aan innoveren, extensiveren, maar ook aan verplaatsing of– vrijwillige -bedrijfsbeëindiging. Dat kan soms ook perspectief bieden.”