Een koolzaadbloemetje proeven, voelen hoe zacht de tarwekorrels zijn, je uitleven op een stormbaan en een pokébowl maken. Het zijn ‘ingrediënten’ van de Foodcamp die onlangs is gehouden bij de familie Van Rulo in Midwolda.
‘Dit blijft de kinderen altijd bij’, zegt Fennie Munneke van GGD Groningen.
Vijftig eerstejaarsleerlingen van het Ubbo Emmius College in het Groningse Winschoten, een aantal docenten en een paar ouders fietsen het erf op van akkerbouwers Jeroen en Lianne van Rulo in het Groningse Midwolda. Daar wacht de jongeren deze ochtend een gevarieerd programma dat gericht is op gezonde voeding, bewegen en duurzame voedselproductie.
Judith de Rijk, bedenker en organisator van de Foodcamp, heet de leerlingen welkom en stelt hun meteen een vraag: ‘Wat voor eten wordt hier op de boerderij gemaakt?’ Het blijft even stil, maar al gauw noemen de leerlingen ‘aardappelen, uien en bieten’.
Lianne van Rulo laat weten dat ze geen aardappelen verbouwen, maar wel gele en rode uien en suikerbieten. Wat ze nog meer telen? Tarwe, koolzaad, erwten en pompoenen. ‘Voedsel dat jullie iedere dag eten’, zegt de akkerbouwer.
Tijdens een rondleiding over het bedrijf mogen de kinderen voelen aan een tarwestengel en de aren met korrels. ‘Cool’, reageert een meisje. ‘De korrels zijn nu nog zacht. Om te oogsten moeten ze nog wel even groeien’, legt Van Rulo uit.
Het koolzaad is bijna uitgebloeid, ook hier voelen de leerlingen de zaadjes in de peul. ‘De bloemetjes kun je ook eten. Proef maar’, nodigt de akkerbouwer uit. Dat zien de meesten niet zitten, maar docent Gerard Jongkind zegt enthousiast: ‘Dit is een experience, probeer het’, waarop er toch volop wordt geproefd. Dat leidt tot reacties als ‘Het proeft naar kool’ tot ‘Ik proef niks’.
Van Rulo spreekt over insecten in de bloemenrand, die werk doen voor de boer. ‘We zijn blij met bijvoorbeeld lieveheersbeestjes. Die eten de luizen op de bieten op, zodat wij geen gewasbeschermingsmiddel hoeven te gebruiken.’
In de schuur volgt uitleg over de verschillende machines die op een akkerbouwbedrijf worden gebruikt en hoe tarwe wordt gedroogd in de silo’s. Docent Mirjam Romkes luistert aandachtig. ‘Alles wat Lianne vertelt, vind ik interessant. De leerlingen zien echt wat er gebeurt, van het plantje op het land tot het oogsten. Mooi dat kinderen dit op deze leeftijd meekrijgen. Ook al lijken ze soms niet zo geïnteresseerd, ze leren wel dat de gewassen niet bij Albert Heijn groeien, maar op het land.’
Behalve de rondleiding over het bedrijf zijn er nog twee activiteiten voor de kinderen. Bij de stormbaan wordt onder luid gejoel over strobalen geklauterd, door een trekkerband of hindernis gekropen en touw geklommen.
Terra MBO verzorgt de activiteit ‘koken’, oftewel een pokébowl maken. Dit is een soort salade met als basis rijst of pasta met verse groenten en fruit en vis, vlees of eieren. Op een lange tafel liggen producten uitgestald voor in de pokébowl. Van frambozen, aardbeien en peren tot rijst en Vechtdalpasta en van zalm, kaas en eieren tot boontjes, broccoli en sla. In een kleine foodtruck worden stoofvlees en kip gebraden.
Voordat de leerlingen zelf een pokébowl maken, spelen ze met Terra-student Robin een Schijf van Vijf-duurzaamheidsspel. ‘Pak allemaal een product van de tafel en leg dit in het midden van de tafel als het een duurzaam product is en aan de rand als het niet zo duurzaam is’, legt hij uit.
Dat valt nog niet zo mee voor de scholieren. Blauwe bessen bijvoorbeeld, zijn die nu duurzaam of niet? ‘Als je blauwe bessen in de winter of in de lente koopt, dan komen ze uit het buitenland, dat is niet duurzaam’, licht Robin toe. ‘Koop je ze in de zomer of herfst, dan kunnen ze uit Nederland komen, want ze worden hier geteeld.’
Dan is het tijd om zelf een duurzame, gezonde maaltijd te maken. Iedereen gaat aan de slag. Ook de docenten doen mee. Gezamenlijk eten is het slotstuk van de Foodcamp. De bakjes met pokébowl gaan goed leeg. ‘Misschien is een pokébowl ook wel iets om tijdens de oogst te eten’, oppert Lianne van Rulo. Haar man knikt instemmend. ‘Dan mag het bakje voor mij wel wat groter zijn.’
De Foodcamp is onderdeel van de Food Challenge, een initiatief van Judith de Rijk van LekkerBoer en SVO vakopleiding food, nu voor het tweede jaar in samenwerking met partner-mbo’s zoals Terra in de provincie Groningen. De Food Challenge bestaat uit lessen voor leerlingen in de eerste twee klassen van het vmbo of praktijkonderwijs over gezonde voeding, waar hun eten vandaan komt en bewegen. Vierhonderd leerlingen van het Ubbo Emmius College volgden de lessen op school, vijftig van hen mochten op Foodcamp. Fennie Munneke werkt bij de GGD Groningen en verzorgt als makelaar Jong Leren Eten de lessen op school: ‘Zowel op school als op de boerderij gaat het in dit traject over ervaringsleren, leren door te doen. Dat blijft je altijd bij.’