Overal lees je dat we een mestoverschot hebben. Dit moeten we continu corrigeren in: ‘Nee, we hebben een plaatsingstekort’. Net zoals onze nieuwe minister zegt: ‘Landbouw is niet in transitie, maar in doorontwikkeling’.

Melkveehouders krijgen chronische buik- en hoofdpijn van het derogatieverlies. De grootste daling in mestplaatsingsruimte komt nog. De mestafvoerprijs is al finaal uit de bocht gevlogen. In gebieden waar de grond alleen geschikt is voor gras – daar waar om die reden geen akkerbouwers zijn om grond mee uit te wisselen en waar geen krachtvoerteelt mogelijk is – is bijna geen goede keuze te maken. Als de boer voldoende gras heeft voor het vee, wat met goede praktijken mogelijk is met twee koeien per hectare inclusief jongvee, neemt het gras moeiteloos de nutriënten van mest op met de derogatienorm.

Een goed melkgevend rantsoen bevat circa een derde krachtvoer. Met meer grond en gras gaat de efficiëntie onderuit en stijgen de vaste kosten. Minder koeien pakt financieel slecht uit. Meer grond nog slechter. Met de hogere rente wordt grond te duur. Grond waar je door het derogatieverlies minder opbrengst mee haalt en waar minder mest op mag.

Rabobank geeft bij grondaankoop rentekorting, een langere looptijd en een aflossingsvrije periode. Als je grond wilt kopen, is dat prettig voor de korte termijn, maar het zorgt voor een langere en uitgestelde last. De blijvende boer met opvolger heeft weinig aan grondwaardestijging. Daar kan je de rente niet van betalen. Bij grond waar alleen gras groeit, is waardestijging geen automatisme.

Grondwaardestijging is alleen fijn voor stoppers, financiers en beleggers. Bedrijfsmodellen die voorbijkomen van de groenlinkse idealistische bubbeldenkers die geen boer zijn, ten spijt. Dat gaat het voor velen niet worden. Ik word er wars van. Het mooie vak, de koeien en het gras houden ons op de been. En volgende week met de boot weg: skûtsjesilen in Fryslân!