Het Platform Leg- en Ligrechten en LTO hebben een overeenstemming bereikt over de (voorschot)tarieven bij gewasschade voor 2023. In het verleden werden de Gewassenschadetarieven jaarlijks door LTO en Gasunie vastgesteld en gepubliceerd. Sinds 2021 wordt dit onderwerp besproken met een bredere afvaardiging: het Platform Leg- en Ligrechten. Door het onderwerp te beleggen bij het Platform Leg- en Ligrechten zijn veel in dezelfde context opererende kabel- en leidingbeheerders betrokken bij dit proces.

Overigens kan de schade eventueel groter zijn dan de op de lijst genoemde tarieven: uiteraard wordt de agrariër dan schadeloos gesteld voor de gehele door hem/haar geleden schade. De agrariër zal in dat geval de “meer-schade” dan wel aan moeten tonen. Voor gewassen die niet op de lijst staan wordt de schade individueel vastgesteld en vergoed.

De Gewassenschadetarieven zijn hier in te zien.

Als er geen overeenstemming bereikt kan worden over een zakelijk recht van opstal, dan kan de  leidingaanlegger de gedoogplicht aanvragen conform de Belemmeringenwet Privaatrecht. Door het College van G.S. wordt een datum voor een hoorzitting bepaald. Betrokkene kan ter zitting van zijn bezwaren doen blijken. Van de zitting wordt een proces verbaal opgemaakt, dat samen met het advies van het College van G.S. aan de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat te Utrecht wordt gezonden. De Corporate Dienst van Rijkswaterstaat verzoekt vervolgens de Minister van Verkeer en Waterstaat de gedoogplicht op te leggen.

Voorwaarden voor de gedoogplicht:

• Eerst serieuze poging om op minnelijke basis tot overeenstemming te komen
• Niet meer belemmeringen dan voor de aanleg en instandhouding noodzakelijk is

Dat betekent dat de leiding uiteindelijk wel gelegd kan worden, zonder toestemming van u als grondgebruiker of -eigenaar. Daarbij hoort wel een volledige (wettelijke) schadevergoeding, maar er bestaat geen recht op een extra vergoeding, zoals de zakelijkrecht vergoeding en de meewerkvergoeding.

De gedoogplicht kan alleen worden opgelegd als het belang van dat werk van algemeen nut is. Dat wil zeggen dat er sprake moet zijn van een erkend openbaar belang

Zie ook Belemmeringenwet privaatrecht | Rijkswaterstaat

In 2021 heeft LTO gesproken met het nieuwe platform Leg- en ligrechten over de Gewassentarieven. Om de vaststelling en de vergoeding bij schade te ondersteunen is gezamenlijk een lijst opgesteld voor de meest voorkomende gewassen die qua prijs stabiel zijn en jaarlijkse weinig schommelen. De tarieven zijn voorschot tarieven en worden minimaal uitbetaald. Mocht blijken dat de tarieven te laag zijn vastgesteld dan vindt er op basis van nacalculatie bijbetaling plaats (onderbouwd met facturen). Komt een gewas niet op de lijst voor dan wordt de bruto-opbrengst vastgesteld door een nacalculatie o.b.v. gerealiseerde en aantoonbare (met facturen) opbrengsten of als er sprake is van een contract wat in het contract is overeengekomen. De bruto opbrengst is de fysieke opbrengst maal de prijs.

De aanleg van glasvezel is geregeld in de telecomwet. Hierin is voor belangrijke verbindingen geregeld dat de grondeigenaar de leiding moet gedogen. Deze gedoogplicht geldt niet voor alle tracés van het kabelnetwerk. Met name voor de lokale kabels is er geen gedoogplicht omdat er vaak een alternatief tracé mogelijk is. Voor de aansluitkabels geldt wel een gedoogplicht. De Telecommunicatiewet geeft grondeigenaren minder rechten dan bij de aanleg van bijvoorbeeld gas- en elektriciteitsleidingen waar de Belemmeringwet Privaatrecht geldt. Zowel de planologische tracébesluiten als het opleggen van de gedoogplicht is in de Telecomwet sterk vereenvoudigd. De Telecomwet geeft niet aan dat er recht is op een vergoeding, zoals in de Wet Belemmeringen Privaatrecht als partijen gezamenlijk tot een overeenkomst komen zonder tussen komst van de rechter. Schadevergoeding is uiteraard wel verplicht.

De telecombedrijven hebben alle voorstellen van LTO voor vergoedingen bij de aanleg van glasvezelkabels afgewezen. Daarom adviseert LTO om in onderhandeling met het telecombedrijf gezamenlijk positie te bepalen als landbouwsector in de eigen regio als dat mogelijk is. 

Telecombedrijven willen vaak geen zakelijk recht overeenkomst afsluiten. Belangrijk is om dan een gebruiksovereenkomst te sluiten met een kaartje van het tracé en vermelding van de diepteligging, met daarin ook bepaald dat de leiding moet worden verlegd door de kabeleigenaar als de eigenaar/gebruiker van de grond hinder daarvan ondervindt. Zoals bij bouwprojecten of bij diepploegen. 

Het is belangrijk om als landbouwsector gezamenlijk eisen te stellen aan de vergoedingen, hierbij denkt LTO en de gezamenlijke Grondeigenaren aan een basisvergoeding van 1000 euro plus éénmalig € 4,97 per meter) en/of je kunt overwegen een gratis internetaansluiting af te dingen. De leidingleggers denken echter aan een vergoeding van 0,5 euro per meter en 500 euro eenmalig.

Nu de werkafspraken niet meer met leidingleggers gemaakt worden, heeft LTO Nederland een eigen standaard voor leidingaanleg opgesteld. De nieuwe LTO Nederland standaard voor leidingenaanleg bestaat uit een standaardmodel Zakelijk Recht Overeenkomst, een tarievenlijst en een veldprotocol.

LTO biedt een model contract aan, waarbij de belangen van de agrariër en van de leidingbeheerder in evenwicht zijn. LTO vond de gangbare zakelijk recht overeenkomsten van de leidingbeheerders niet meer van deze tijd en heeft een aantal bepalingen geactualiseerd.

Een leidinglegger kan ervoor kiezen niet akkoord te gaan met ons model ZRO en als grondeigenaar/gebruiker kun je er voor kiezen niet akkoord te gaan met de alternatieve overeenkomst van de leidinglegger. Dan zal de leidinglegger een gedoogprocedure opstarten. De leidinglegger maakt dan gebruik van de in de wet geregelde gedoogplicht. Dat betekent dat de leiding uiteindelijk wel gelegd kan worden, zonder toestemming van de grondgebruiker of -eigenaar. Daarbij hoort wel een volledige (wettelijke) schadevergoeding, maar er bestaat geen recht op een extra vergoeding als de afsluitvergoeding zakelijk recht.

Indien je met je collega’s in hetzelfde leidingentracé voet bij stuk wil houden, sta je veel sterker om gezamenlijk een goede vergoeding af te dwingen. Kijk hierbij ook naar het veldprotocol.

Het veldprotocol, de model-Zakelijk Recht Overeenkomst en de tarievenlijst  horen bij elkaar en vormen samen de nieuwe LTO Standaard. Voor informatie en het opvragen van de ZRO, kunt je contact opnemen met LTO Noord.

In 2021 heeft LTO gesproken met het nieuwe platform Leg- en ligrechten over de Gewassentarieven. Om de vaststelling en de vergoeding bij schade te ondersteunen is gezamenlijk een lijst opgesteld voor de meest voorkomende gewassen, zijn gebaseerd op publicaties van het Landbouw Economisch Instituut onderdeel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Deze publicaties zijn exclusief (9%) BTW.

De volgende schadevergoedingen zijn niet belast met BTW

• extra werk t.g.v. de leidingaanleg;
• gewassenschadevergoedingen;
• vergoedingen bijbehoren.

De exploitatieschadevergoeding (als de aanleg van de leiding is voltooid, de leidinglegger sluit hiervoor een kwalitatieve verplichting met de eigenaar/gebruiker) is wel belast met BTW.

Bij nieuwbouw hanteert de Gasunie een diepte van minimaal 1,00 m onder het maaiveld.