De akkerbouwers Remco Wesdorp en Martijn Groenendijk bewerken samen met melkveehouder Huibert Groeneveld 70 ha in Middelharnis (ZH). In de zoektocht naar afname van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kiest het gemengde bedrijf voor strokenteelt. Dat is een opvallende keuze voor een gangbare teler.
Weerbaarheid vergroten
Remco, Martijn en Huibert hebben zichzelf als doel gesteld om op hun bedrijf zomin mogelijk aan te voeren van buitenaf. Zo brengen zij kringlooplandbouw in de praktijk en helpen ze de natuur een handje. Daarvoor slaan ze de handen ineen: ze telen naast akkerbouwgewassen (aardappels, uien, suikerbieten, graan, kidneybonen en witlof) ook voer voor de koeien van Huibert (gras-klaver, mais en veldbonen), verdelen de mest van de koeien en zaaien samen 10% van hun areaal in als natuur.
Omdat zij minder gewasbeschermingsmiddelen willen gebruiken, kiezen zij voor strokenteelt. “Grote akkers met hetzelfde gewas zijn aantrekkelijk voor plaaginsecten. Als een plaag arriveert, verspreidt die zich snel”, legt Remco uit. “Daarom kiezen wij voor meer diversiteit. Het maakt het systeem weerbaarder.” Ook zaaien ze brede randen in met functionele bloemenmengsels. “Zo trekken we de natuurlijke vijanden van plagen aan”, aldus Huibert.
Strokenteelt is niet het doel op zich van deze ondernemers. Remco: “Ons doel is meer biodiversiteit en natuurlijke vijanden aantrekken. Strokenteelt zou een middel kunnen zijn om dit te bereiken.”
Teelt op brede stroken
De mannen hebben gekozen voor stroken van 30 tot 39 meter breed. Bij de huidige strokenteelt zijn de stroken vaak maar 3, 6 of 9 meter breed. Waarom dan deze relatief brede stroken? Huibert vertelt: “Wij willen dat strokenteelt inpasbaar wordt voor de gewone teler. Je moet je gewone machines kunnen gebruiken en makkelijk kunnen bemesten, zaaien of planten en spuiten. Pas dan wordt het laagdrempelig om dit op grote schaal te gaan doen.”
Tussen iedere 6 stroken met productiegewassen liggen her en der natuurstroken van 12 meter breed (in groen op het onderstaande kaartje). Deze stroken zijn op basis van advies van het Louis Bolk Instituut ingericht met zoveel mogelijk nuttige planten, die de natuurlijke vijanden van plaaginsecten aantrekken. Studenten van de HAS Den Bosch onderzoeken op dit moment hoe deze randen te optimaliseren: welke inrichting van de randen past bij zowel de natuurlijke vijanden, als bij het landschap? Naast dat de randen nuttig zijn, maken zij het landschap ook aantrekkelijk voor de vele fietsers en wandelaars op het eiland. Of dit experiment net zoveel effect gaat hebben voor de biodiversiteit en natuurlijke plaagbestrijding als bij stroken van 3 of 6 meter breed, zal de komende jaren uit onderzoek moeten blijken.
Figuur 1 - Plattegrond van de Van Pallandtpolder
Projectleider Tamar de Jager is positief verrast door het resultaat: “Ik moet zeggen dat ik wat sceptisch was over de breedte van de stroken. Is dacht: Maakt dat nou zo’n groot verschil? Maar nu ik het in de praktijk zie, zie ik toch wel een heel ander beeld dan op een normaal perceel: alleen al op het oog ontstaat er een diverser landschap.”
Economisch haalbaar
Volgens Remco, Martijn en Huibert zijn de kosten voor de aanleg nauwelijks hoger dan voor een normaal perceel. Martijn: “We hebben op GPS gezaaid en dat ging eigenlijk heel goed. Het kostte nauwelijks extra tijd.” Remco verwacht straks wel iets meer tijd kwijt te zijn met de bespuitingen, omdat de spuit vaker ingeklapt moet worden. Maar hij voegt daar aan toe: “Misschien kunnen we straks wel besparen op bespuitingen. Als we minder bespuitingen nodig hebben en kunnen we dit tegen elkaar wegstrepen. Dat zou het mooiste zijn.”
Bedrijfsbezoek 1 juli
Wil je meer weten over het functioneel inrichten van natuurstroken en wil je deze nieuwe manier van strokenteelt met eigen ogen bekijken? Op 1 juli 2021 presenteren de studenten van de HAS op het bedrijf in de Van Pallandtpolder de resultaten van hun onderzoek naar functionele natuur. De bijeenkomst is van 10:30-12:00 uur in Middelharnis. Aanmelden is niet meer mogelijk.
* Het aantal plekken is vanwege de coronamaatregelen beperkt. Je ontvangt na je aanmelding bericht of je kunt deelnemen. Deze activiteit vind plaats onder voorbehoud van de landelijke coronarichtlijnen die op dat moment gelden.
Over het project Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland
Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland is een experimenteertuin, waarin boeren en tuinders met elkaar kringlooplandbouw realiseren. Bodem, nutriënten en biodiversiteit staan daarin centraal. Wilt u meer weten over het project? Klik hier.
Het project wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Zuid-Holland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.