Na een praktisch experiment in de 'Praktijkkring Bodem' van Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland met 25 boeren in de Hollandse Delta, breidt het project ‘De Bodem als Ecosysteemdienstversterker’ dit jaar uit naar 75 agrarisch ondernemers. Samen gaan ze op zoek naar een aanpak, waarbij een gezonde bodem en een beter inkomen hand in hand gaan.
Door samenwerking van LTO Noord met Waterschap Hollandse Delta (WSHD), Hoogheemraadschap van Rijnland (HHR) en Provincie Zuid-Holland in verschillende samenwerkingsverbanden zijn projecten tot stand gekomen. Met de resultaten uit Praktijkkring Bodem van Vruchtbare Kringloop Zuid Holland als basis.
In 2021 breiden we de groep in de Hollandse Delta uit naar 55 ondernemers en in Rijnland starten we een hele nieuwe groep. In totaal ondersteunen we 75 deelnemers in twee verschillende bodemoptimalisatietrajecten met deelnemers uit de sectoren akkerbouw, melkveehouderij, fruitteelt, tuinbouw en gemengd bedrijf. De deelnemers krijgen praktische ondersteuning om zo meer kennis te vergaren over de bodem, kringlopen op het bedrijf en de biodiversiteit. Onderdelen van het project zijn het steken van twee verschillende bodemmonsters (bodembiologie en -chemie), een cursus Leven in de Bodem, een bedrijfsbezoek en een bodembehandelplan op maat. Het blijft niet alleen bij plannen, de deelnemers krijgen ook begeleiding bij de uitvoering in de praktijk.
Het eerste jaar van iedere individuele deelnemer zal in het teken staan van de persoonlijke begeleiding in het verbeteren van de bodem. Verder organiseren we nieuwe, vrijwillige verdiepingssessies, geïnitieerd vanuit de groep deelnemers zelf, waar iedereen aan kan deelnemen. Deze zijn met name bedoeld voor de deelnemers die hun 2e jaar in gaan, maar de nieuwe kunnen hier uiteraard ook aan deelnemen. Zo willen we met de akkerbouwers o.a. een traject opzetten om niet kerende grondbewerking (NKG) praktisch haalbaar te maken in hun huidige bedrijfssystemen. Met de melkveehouders kijken we naar de mogelijkheden om kunstmest af te bouwen en toch hoogproductief te blijven.
Allerlei maatregelen om de bodemgezondheid te verbeteren kunnen aan bod komen, zoals gewasoptimalisatie, kringloopverbetering, realiseren van landschapselementen, doorzaaien van kruiden en het verlagen van machinedruk op het land door juiste keuzes te maken. Het mooie van dit project is de diversiteit van sectoren. Daardoor kan kringlooplandbouw gestalte krijgen in de vorm van samenwerking tussen akkerbouwers en melkveehouders. We gaan bijvoorbeeld doorrekenen of het mogelijk is om rustgewassen als groenbemesters, rogge en gerst te ruilen voor opgewaardeerde, verterende rundveemest van de melkveehouders. Door samenwerking in de groep en het ontstane vertrouwen weten de deelnemers dan waar ze aan toe zijn, en onafhankelijke adviseurs kunnen de nodige objectieve adviezen en begeleiding bieden.
Samen met de provincie Zuid-Holland is de kiem voor dit praktische bodemproject gelegd in 2020. Ook de waterschappen HHR en WSHD zagen de meerwaarde in de praktische aanpak, waar we in het Rijnland gebied gaan samenwerken met Stichting Wij.land. Dankzij constructief en intensief overleg is het gelukt om in beide waterschappen zowel een nieuwe groep te starten en via olievlekwerking de bestaande groep meer dan te verdubbelen.
Figuur 1:
Locaties van de 75 deelnemende ondernemers. Legenda: rood-akkerbouw, groen-melkvee, bruin-fruitteelt, geel-gemengd bedrijf, grijs-tuinbouw, blauw-Herenboer, paars-cranberry, zwart-gestopt na 2020.
Over het project Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland
Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland is een experimenteertuin, waarin boeren en tuinders met elkaar kringlooplandbouw realiseren. Bodem, nutriënten en biodiversiteit staan daarin centraal. Wilt u meer weten over het project? Klik hier.
Het project wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Zuid-Holland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.