Samen werken aan water en bodem
Siem Jan Schenk ziet dat boeren en waterschappers via het Landbouwportaal Noord-Holland samen werken aan waterbewust ondernemen. “Dat is een belangrijk uitgangspunt geweest. Het portaal is ontstaan vanuit de Samenwerking Bodem & Water”. Hierin bundelen LTO Noord, de KAVB, agrarische collectieven, de provincie en waterschappen in Noord-Holland de krachten. “We vinden het als waterschap van belang, dat de agrarische sector zelf werkt aan verbetering van waterkwaliteit en zoetwatervoorziening. Het landbouwportaal vormt hierin het loket voor agrariërs”, zegt Schenk.
Alles op één plek
Op het portaal vinden agrarisch ondernemers kennis, informatie en een overzicht van maatregelen en subsidieregelingen die bijdragen aan een duurzame bedrijfsvoering en een klimaatbestendig watersysteem. Boeren kunnen via de website een subsidieaanvraag doen. Schenk: “De kracht van het portaal is dat alles op één plek te vinden is en alles direct in gang gezet wordt. Dat maakt het laagdrempelig en overzichtelijk en brengt beweging op gang. Ondernemers worden zich bewust van de mogelijkheden en kunnen maatregelen voor een betere bodem en water in gang zetten.”
Geld en capaciteit voor het DAW
Bij zijn aantreden tot het Dagelijks Bestuur heeft Schenk in de coalitieonderhandeling direct aangegeven dat hij geld en capaciteit wilde hebben om de DAW-problematiek samen met de landbouw aan te pakken. “Dat is ook in het akkoord gekomen. Meteen hebben we bijeenkomsten met sectorpartijen georganiseerd waar het idee ontstond voor het Landbouwportaal.”
Een alternatief voor POP3
Het portaal en de andere activiteiten in het programma Bodem & Water worden niet direct via POP3 gefinancierd. “Dat is bewust”, licht Schenk toe. “Dat maakt de regeling laagdrempelig en beter toegankelijk voor boeren en tuinders. Toch voldoen we ook aan de ‘Bestuursovereenkomst POP3 niet grondgebonden regelingen voor waterdoelen’ tussen provincie en Noord-Hollandse waterschappen. Dat is het mooie aan dit alternatief. POP3-gelden zetten we nu in voor grote, infrastructurele projecten. Het financiële voordeel zetten we in het programma Bodem & Water,” aldus Schenk.
Twee pijlers
De Samenwerking Bodem & Water kent twee pijlers. De eerste is de provinciale subsidieregeling op Kennis. Op deze regeling dienen agrarische koepelorganisaties plannen in voor coaches en worden overheadactiviteiten gefinancierd (helpsdesk, communicatie). Het landbouwportaal zelf is deBodemcoach tweede pijler. Daar krijgen individuele agrariërs kennis, coaching en subsidiemogelijkheden op bovenwettelijke investeringsmaatregelen bodem en water aangeboden.
Ruim 1200 aanvragen
De harde getallen duiden op klinkend succes. Twee jaar na de lancering hebben meer dan twaalfhonderd agrariërs een aanvraag ingediend voor coaching op het eigen bedrijf en/of een subsidie voor bovenwettelijke maatregelen. Er is inmiddels ongeveer 2 miljoen euro toegekend aan projecten gericht op kennisdeling en coaching, die zijn ingediend door de Landbouwpartners. Het doel om 30% van alle boerenbedrijven in Noord-Holland te laten deelnemen in 2021 is al begin 2020 bereikt. Maar wat zijn de do’s en don’ts?
Open voor alle boeren
Welke factoren zijn bepalend voor het succes van de regeling? Siem Jan Schenk noemt er zes:
- Laagdrempelig voor de agrarische sector. Met de bestuursovereenkomst 'POP3 niet grondgebonden maatregelen' zijn waterschapmiddelen uit POP-subsidies losgekoppeld van de POP-verantwoording. Daarmee is de regeling laagdrempelig voor agrariërs.
- Vanaf de start bestond een sterke bestuurlijke overeenstemming en steun voor de samenwerking om tot een laagdrempelige regeling te komen.
- De verbreding van de agrarische samenwerking (LTO, agrarische collectieven en KAVB) naar álle agrariërs in Noord-Holland, dus niet alleen de eigen achterbannen.
- De waterbeheerders hebben zich verplaatst in de agrarische sector. Zo is ook het Landbouwportaal ontwikkeld: zo veel mogelijk door de bril van de agrariër.
- In de samenwerking is de landbouw zoveel mogelijk zelf het gezicht. Motto: de landbouw moet met zichzelf in gesprek. Overheden faciliteren en regisseren op de achtergrond.
- De middelen in deze provinciale kennisregeling zijn afkomstig van de waterschappen. Dit geeft de waterschappen een positie in deze regeling. Voor de subsidieaanvraag bij de provincie is ook een goedkeuring van het plan nodig van de waterbeheerder. Hierdoor weten wij dat de goede plannen voor onze regio worden opgestart!
Spannende leerpunten
Voor initiatiefnemers die ook een portaal of loket willen opzetten heeft Schenk enkele leerpunten. De ontwikkeling en uitvoering van zo’n regeling vraagt om bestuurlijke daadkracht en een sterke sturing op samenwerking. Schenk: “Het is belangrijk te beseffen dat de samenwerking achter het portaal de stuwende kracht is”. Er is ook een brede organisatiestructuur nodig. Zoals een ambtelijk kernteam en een stuurgroep Bodem & Water. Ook nodig is een brede inzet aan deskundigen: subsidiemedewerkers, subsidiecontroleurs, helpdesk, communicatie, juristen, coaches, etc. En last but not least de ontwikkeling van een maatwerk landbouwportaal op regionaal niveau, waarin eenvoud, laagdrempeligheid en automatisering van het subsidieproces leidend zijn geweest.
Interesse bij anderen
Het succes van het Landbouwportaal blijft niet onopgemerkt. Andere waterschappen hebben interesse en ook het ministerie van LNV wil meer weten over de aanpak. “De manier waarop we het georganiseerd hebben, zorgt voor draagvlak,” concludeert Schenk: “De gelden benutten we daadwerkelijk voor verbetering van bodem en waterkwaliteit op de bedrijven zelf”.
Meer informatie? Jan Willem Huizinga of Diana van Soest, programma Bodem & Water HHNK.
www.landbouwportaalnoordholland.nl
