‘De transitietijd naar het systeem waar onze boerderij nu in zit, was erg zwaar’, vertelt melkveehouder Jan Dirk van der Voort. Een aantal jaar terug stond het felgroene weiland waar hij nu op staat nog vol met witbol en was een groot deel van het raaigras verdwenen.
‘Maar deze manier van boeren heeft mij een concurrerende kostprijs gegeven.’
Zo’n twintig jaar geleden maakte Jan Dirk van der Voort uit het Gelderse Lunteren de keuze om op een meer natuurlijke wijze zijn land te bewerken en koeien te houden. ‘Totaal cold turkey.’
Met vallen en opstaan heeft hij daar veel van geleerd. Dat deelt hij graag, zo ook met een groep boeren uit de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden die graag horen hoe Van der Voort onderneemt.
De melkveehouder is gestopt met het ploegen en doorzaaien van zijn land. En als voeding gebruikt hij vaste mest uit zijn potstal. ‘Dan wordt het echt spannend. De buren komen dan ook naar je toe of het wel goed gaat. Langzaam verdween het raaigras en kwamen er onkruiden voor terug. De opbrengst werd lager. Pas na een aantal jaar kwam het ‘oerzaad’ tot leven. Je bodem is echt een spiegel.
Alles wat er groeit vertelt wat over je bodemleven. Zeker in die transitiejaren.’
Als hij bijvoorbeeld een paardenbloem ziet opduiken, weet hij dat er te veel kali op die plek aanwezig is. ‘Bestudeer eerst waarom er onkruid zit voordat je het weghaalt.’ Lopend langs zijn negentig gehoornde Jerseys valt op dat het weiland weinig last heeft van gele plekken – roest – of van de droogte van de afgelopen maanden.
‘Wij hebben onze beregeningsinstallatie verkocht. Dat heb ik mede te danken aan het systeem dat er nu is ontstaan. Samen met de groep boeren maakt hij met een smalle spade de grond open. Een mooi doorwortelde, vochtige kluit aarde komt omhoog, waar de donkere bouwvoor laat zien dat er veel organische stof aanwezig is. En nog belangrijker: voor het oog moeilijk zichtbare kleine schimmeldraden.
‘Deze draden zijn het jaren geen grondbewerking wel waard geweest.’
Het mycorrhizanetwerk, zoals het wordt genoemd, zorgt voor een uitwisseling van suiker en mineralen door heel het grasland. ‘Ik heb er zo’n sterke bodem van gekregen met een goede structuur. Vanaf half maart lopen de koeien al buiten.’
Uniek aan mycorrhiza is dat het fosfaat kan mobiliseren en voeren aan je gras. ‘Waardoor ik echt geen kunstmest meer hoef te gebruiken. Ruwe mest is voldoende’, vertelt hij. ‘Deze maatregelen hebben er onder andere voor gezorgd dat ik een lagere kostprijs heb kunnen realiseren voor een liter melk.’
Boeren uit Zuid-Holland kregen een rondleiding op de boerderij van Jan Dirk van der Voort via het project Bodem als Basis. Meer weten? Kijk dan op ltonoord.nl/bodem-als-basis.