Grond wordt alleen maar schaarser. Dat ziet fruittelersfamilie Van Dijk, al kijkend naar de toekomst. ‘De grond die er is, moet goed benut worden en op alle details moet gelet worden voor een zo hoog mogelijke opbrengst.’
Een van die grotere ‘details’ is voor de appel- en perenteler uit Lexmond zijn bodembeheer, specifiek verslemping en verdichting. Op verzoek van Van Dijk werd vanuit het project ‘Bodem als Basis’ en de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) een avond over dit thema georganiseerd.
Bodemverdichting wordt vaak niet herkend, merkt bodemkundige Karin Peper op als ze voor de zaal met fruittelers staat. ‘Het duurt jaren voordat het zichtbaar wordt en de effecten worden gedempt door veredeling of klimaatverandering. Om verdichting tegen te gaan, moet je letten op lage bandenspanning, een lage aslast en natte condities vermijden.’ Het is iets waar ook Van Dijk last van had: ‘Op sommige percelen loopt het water slecht weg. We hopen onder andere dat vaste mest daar een oplossing voor kan zijn.’
Zo’n vier jaar terug kon Van Dijk slechter aan zijn gebruikelijke kippenmestkorrels komen. Hij begon met geitenmest, waarvoor transport nog wel een uitdaging was. Niet veel later werd de fruitteler deelnemer van Bodem als Basis, een project gericht op duurzaam bodembeheer. Met een bodemadviseur uit het project keek hij nog eens goed naar zijn geitenmest.
Verschil in bladvertering, rechts bladeren in vaste mest
‘Dat bleek moeilijk verteerbaar, dus mijn adviseur gaf aan dat we rundermest konden proberen. Toen ik die winter op de schaatsen stond, kwam ik toevallig een boer tegen met een potstal. Die zit even verderop met zijn bedrijf’, vertelt Van Dijk. Niet veel later heeft hij een samenwerking en gebruikt hij de ruige mest voor onder de bomen en de drijfmest voor een sterke grasmat. ‘We zijn langer bezig met uitrijden, maar waar kunstmest ons geld kost, krijg je met de huidige mestmarkt geld toe door drijfmest te gebruiken.’
Nu de ondernemer dit drie jaar doet, ziet hij langzaamaan resultaten van de vaste mest. ‘Waar vaste mest ligt, daar verteren de bladeren sneller. Daar zitten meer wormen. Het blad op het gras is ook veel minder aangevreten.’ In de afgelopen jaren is Van Dijk vooruitgegaan van 40 naar 45 ton goed product. ‘Dat heeft met meer factoren te maken, maar het laat zien dat we de goede kant opgaan.’
Het is volgens de fruitteler wel een langetermijnmaatregel. ‘Echte effecten zie je pas over vijftien jaar. Ik zou ook wel graag op de korte termijn dingen willen oplossen’, zei Van Dijk tijdens de verdiepingsavond. Ester Hessels is bodemexpert bij het bodemteam van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Al twintig jaar legt ze proeven aan. ‘Maar na al die jaren ervaring merk ik steeds meer dat er echt alleen langetermijnoplossingen zijn.’
Van Dijk heeft nog plannen genoeg om de bodem te verbeteren, maar wil eerst deze maatregel de tijd geven. ‘Daarna zien we wel verder’, zegt hij. Fruittelers die net als Van Dijk persoonlijk bodemadvies willen, kunnen zich gratis aanmelden via deze pagina. De verdiepingsavond over verdichting en verslemping is georganiseerd met het DAW-project Bodem als Basis door LTO Noord en de NFO.