De LTO Noord-bestuursjaren van Jan Varekamp gaan terug tot 2007. Begin dit jaar nam de voorzitter van afdeling Voorne-Putten afscheid met een zilveren speld als waardering. Zelf niet eens bewust van zijn staat van dienst. De staat van dienst van Jan Varekamp is op zijn minst indrukwekkend te noemen.
‘Tussendoor ben ik er even tussenuit geweest. Maar als ik aan het tellen was gegaan, had ik geweten dat het heel wat jaren waren.’
Bestuurslid, voorzitter en themahouder. Jan Varekamp (52) kan het allemaal op zijn cv zetten. Of hij dat ooit zal doen, valt te betwijfelen. De Zuid-Hollandse kweker kenmerkt zich namelijk door nuchterheid, doet wat hij volgens zichzelf moet doen en hangt daar liever niet te veel gewicht aan.
Varekamp gaat nu een paar maanden zonder bestuursverplichtingen door het leven. Zwarte gaten, verveling? Nee hoor, die woorden zijn hem vreemd, blijkt al snel tijdens het interview waarin we in gesprek gaan over het verleden, het heden en de toekomst.
De huidige voorzitter Kees Klok wist zich te herinneren dat hij als lid in een zaal met boze boeren en tuinders zat en u hen toesprak over de gevolgen van de Esso-brand in de zomer van 2017. Wat was er gebeurd?
‘Op een avond was er brand uitgebroken bij Esso in de Botlek, vlak bij de Botlektunnel. Hemelsbreed is dat niets en de wind stond onze kant op. Veel roetdelen zijn richting Putten gegaan en een stukje richting Voorne. ‘s Avonds merk je daar nog weinig van. Maar als je de volgende morgen uit je raam kijkt, weet je genoeg. Auto’s vuil, terrastafel onder het roet. Dat zit dan ook op je gewassen.’
‘We waren er al snel over uit dat de oogst niet binnengehaald moest worden. Dit zou niet veilig zijn voor mens en dier. We moesten iedereen als blok verenigd zien te krijgen om een schadevergoeding van Esso te eisen. Het was nog heel wat uitzoekwerk om die schade vast te stellen, omdat het om verschillende gewassen ging. Van alle geledingen was hier een boer bij betrokken. Esso heeft zich ruimhartig opgesteld, er hoefden geen advocaten aan te pas te komen. Iedereen was uiteindelijk tevreden. Een geluk dat het bij Esso was gebeurd, want er zijn ook genoeg bedrijven die niet zo financieel capabel zijn.’
‘Ach, ik stond voor die zaal, maar wist zelf ook wel dat ze niet boos op mij waren. En dan merk je ook dat je met LTO Noord een goede organisatie achter je hebt staan. Ik vind het wel grappig dat Kees dat heeft gezegd. Ik heb juist veel respect voor hem. Natuurlijk kende de Esso-brand veel trammelant eromheen. Maar hij heeft te maken met het hele stikstofdossier en alles wat daarbij komt kijken. Hoeveel bijeenkomsten hij al niet heeft moeten bijwonen en nog steeds zijn we geen stap verder.’
‘Dat wel. Het Esso-dossier heeft veel bestuurlijke inzet gekost en daar hebben ook niet-leden van kunnen profiteren. Maar ik zeg altijd dat je niet te veel naar diegenen op je bagagedrager moet kijken. Dat is zonde van de energie, blijf er gewoon positief inzitten.
‘Als bestuur hebben we ook een grote rol gespeeld bij het omzetten van watergangen naar kreken. Dat is in goed overleg gegaan, op basis van vrijwilligheid en een goede compensatie. Maar je ziet dat die discussie nu weer oplaait in het kader van het Natuurnetwerk Nederland. Er wordt zelfs gedreigd met onteigening. Dan denk je dat het goed geregeld was. Daar word je al bestuurder wel moedeloos van.’
‘Natuurlijk denk ik op een avond van een bestuursvergadering wel ‘hè, ik ben gewoon vrij’. maar van een zwart gat is zeker geen sprake. Ik wilde meer tijd om energie in mijn bedrijf Vers van Voorne te steken. Daar horen ook investeringen bij. De winkel hebben we verbouwd en dat blijkt een goede zet. We hebben nu twee keer zoveel klanten. Een grotere investering is nodig om teelttechnisch meer mogelijkheden te creëren, zodat ik naast de planten bijvoorbeeld ook tomaten en komkommers kan kweken. Ik wil jaarrond wat kunnen laten zien en ergens over kunnen vertellen aan groepen.’
‘Ik ontvang al lang schoolklassen. Maar dat is los-vast. We willen voor Voorne-Putten een goed platform opzetten en daarmee bij Boerderijeducatie Nederland aansluiten. Samen met lokale LTO Noord-bestuursleden Marjet Boogaard en Rosalinda van der Poel zetten we daar een losstaande stichting voor op. En ja, daar is de valkuil al: hier word ik bestuurslid, maar geen voorzitter.
‘Omdat ondernemers zelf geen tijd hebben om zo’n project te trekken, doet Tilly de Jong dat als zelfstandig ondernemer. Zij is de vrouw van onze voormalig burgemeester en heeft ervaring met educatie. Het projectplan is geschreven, nu moeten we financiering zoeken. En natuurlijk boeren en tuinders vinden die mee willen doen en scholen enthousiast zien te krijgen om ons te bezoeken.’
Het LTO Noord-bestuur Voorne-Putten heeft een roerganger moeten laten gaan. Zitten de achterblijvers nu in zak en as?
‘Zeker niet. Ik ben er trots op hoe mijn bestuurders dat met elkaar oplossen. Als je zegt dat je opstapt, moet er nog steeds een capabel bestuur zitten. Ik heb het op tijd laten weten, zodat er een nieuwe voorzitter gevonden kon worden. Kees Klok heeft een jaartje met mij meegedraaid en toen hij voorzitter werd, ben ik nog zo’n anderhalf jaar back-up gebleven.’
‘Bij ons is dat gelukkig geen probleem geweest. Maar er zijn nog zat ondernemers die nog nooit een stap naar voren hebben gedaan. Dit terwijl het juist een stukje ontwikkeling is voor jezelf als ondernemer, maar ook als mens.’
De staat van dienst van Jan Varekamp is op zijn minst indrukwekkend te noemen. Van 2007 tot 2009 was de Zuid-Hollandse kweker bestuurslid van LTO Noord-afdeling Voorne-Putten. Van 2014 tot 2022 was hij voorzitter van die afdeling. Daar plakte hij vervolgens nog twee jaar als bestuurslid aan vast. In diezelfde periode zette Varekamp zich ook in voor brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland met eveneens een bestuursfunctie bij LTO Noord Glaskracht voor regio Zuid-Holland. Met zijn functie als themahouder PR & Imago LTO Noord voor provincie Zuid-Holland, van 2017 tot 2019, is de lijst compleet. Heeft hij ergens spijt van? Varekamp: ‘Nee, nergens van. Ik zou het echt niet kunnen verzinnen.’