Donkerte is een kernkwaliteit van provincie Overijssel waarop inzet wordt gepleegd. Dat komt ook tot uitdrukking in de visie “Donker waar mogelijk, licht waar nodig” die in de beleidsplannen Licht in de openbare ruimte is opgenomen door de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte. In samenwerking met Regio Zwolle en de provincie Overijssel met ondersteuning van de gemeenten Raalte, Hellendoorn en Olst-Wijhe heeft LTO Salland daarom het project Bewust Verlichten en Energiebesparing uitgevoerd. LTO Salland maakt deel uit van het netwerk Salland Deal dat een deelnetwerk is in de Kracht van Salland. In Salland Deal hebben de organisaties op het gebied van landbouw, landschap, natuur en water de handen ineen geslagen omdat samen een ‘Plus’ kunnen bereiken voor de samenleving, het Sallandse landschap en voor individuele ondernemers, gebruikers en bezoekers. Samen werken zij aan een vitaal platteland op het gebied van landbouw, water, natuur en landschap. Vanuit ondernemerschap en landschap is door LTO Salland gekozen samen met gemeenten in te zetten op het project Bewust Verlichten en Energiebesparing.

Ervaringen hebben geleerd dat met de kennis en technieken van nu de lichtuitstraling uit stallen tot een minimum is te beperken en dat er behoorlijk wat is te verdienen op energiebesparing in de agrarische sector. Energiebesparing is iets voor alle staltypen, dus zowel rundvee-, varkens- en pluimveestallen.

In het projectplan zijn de doelstelling en activiteiten als volgt weergegeven: Speerpunt van ‘Bewust Verlichten’ is lichtuitstraling/lichtvervuiling uit met name open stallen tegen te gaan en tot energiebesparing te komen op agrarische bedrijven. De doelstelling kan worden bereikt door:

Voorlichting aan installateurs en agrarische ondernemers over technische- en energiebesparende mogelijkheden door het delen van kennis over én toepassen van innovatieve ontwikkelingen middels;

• Het houden van 2 bijeenkomsten.
• Energiescans en opstellen van verlichtingsplannen; o 3 energiescans op respectievelijk een varkens-, een pluimvee- en een melkveebedrijf;
• Opstellen van verlichtingsplannen in bestaande stallen met eigen bijdrage;
• Het aanpassen en omvormen van een bestaande situatie tot modelbedrijf.

Tijdens de uitvoer van het Sallandse project werd in Groningen en Friesland het Convenant Lichthinder in de melkveehouderij vastgesteld. Gegevens uit dit convenant en voorafgaande onderzoeken zijn gebruikt in dit project. Echter LTO Salland streeft er naar dat ondernemers en installateurs deze kennis tot zich nemen en deze toepassen op de installaties bij agrarische bedrijven. Het is niet wenselijk over te gaan tot wet- en regelgeving hierop in de vorm van een convenant en LTO Salland beveelt daarom aan de verantwoording bij de sector laten.

Om agrariërs te interesseren voor dit project werd de werktitel van het project Bewust Verlichten veranderd in het project Bewust Verlichten en Energiebesparing. Dit project had een tweeledig doel namelijk agrariërs bewust te maken van lichtuitstoot van de stallen en hoe deze te verminderen en het toepassen van energiebesparende maatregelen op het bedrijf in de praktijk. De activiteiten uitgevoerd in het project waren gericht op agrarische ondernemers en hun eigen installateurs waarbij de communicatie gericht is op een bredere groep dan alleen de deelnemers in het project. In deze eindrapportage worden de resultaten van de activiteiten en inhoudelijke resultaten van het project weergegeven evenals conclusies en aanbevelingen voor vervolgtrajecten.

Meer informatie in de bijlage "eindrapportage bewust verlichten"