Het rode potlood kan weer worden geslepen. Op 15 maart mag Nederland stemmen voor de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen. De gekozen partijen voor de provincie zijn bepalend voor de samenstelling van de Eerste Kamer.
Om het belang van deze stemronde te benadrukken, houdt LTO Noord diverse debatten. Maar ook de lokale bestuurders roepen op om het stembiljet niet onbenut te laten.
Martens is algemeen bestuurslid van LTO Noord-afdeling Midden-Drenthe. Hij twijfelt of hij dit jaar weer op CDA gaat stemmen, omdat landelijke en provinciale uitspraken volgens hem contrasteren.
Een stemadvies wil Geert Martens uit het Drentse Hooghalen niet geven, maar hij wil wel oproepen te gaan stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen. ‘Het is heel belangrijk. De overheid kiepert steeds meer over de schutting van de provincie en lokale overheid.’
En niet alleen dat. ‘De uitslag van deze verkiezing is van invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. Daar moeten wetten worden bekrachtigd. Als er geen meerderheid wordt gehaald, gaat het niet door’, stelt Martens.
Martens, ‘CDA-man van huis uit’, durft zich wel te wagen aan een voorzichtige voorspelling over de verkiezingsuitslag van de Provinciale Statenverkiezing. ‘Het CDA wordt weggevaagd, misschien gehalveerd. ChristenUnie heeft toch meer confessionele stemmers. Ik ben bang dat de Partij voor de Dieren stemmen gaat winnen. Klimaat is helemaal hot. Natuurlijk moet je daar verantwoord mee omgaan, maar het is een religie geworden. Mensen worden haast bang gemaakt om te leven.’
Landelijk gezien betreurt Martens het dat ‘zijn’ CDA ‘de oren laat hangen naar VVD en D66’. Maar op provincieniveau is hij erg te spreken over gedeputeerde Henk Jumelet. ‘Hij doet het heel goed, trekt zich niets aan van de landelijke overheid en kiest zijn eigen weg.’ Door het contrast van wat het CDA landelijk zegt en plaatselijk, staat Martens voor een dilemma. ‘BBB wordt in Drenthe denk ik heel groot. Daar moeten andere partijen rekening mee houden. En BBB heeft een helder verhaal. Daar kunnen andere politici een voorbeeld aan nemen.’
Met veertien Natura 2000-gebieden binnen de provinciegrenzen weet Martens dat ‘de meeste boeren linksom of rechtsom wel met de nieuwe wetgeving te maken hebben’. Genoeg reden om op 15 maart naar het stembureau te gaan, vindt hij.
Dekker is secretaris van LTO Noord-afdeling Zuidelijk Flevoland. Ze is er nog niet helemaal over uit waar ze op gaat stemmen, maar ze hoopt dat BBB voet aan de grond gaat krijgen.
Haar verwachtingen zijn in meerdere opzichten hoog. Carla Dekker uit Zeewolde heeft er vertrouwen in. ‘Vanwege de onvrede die heerst, denk ik dat meer mensen geneigd zijn hun stem te laten horen.’
Niet alleen over de verwachte opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen is de Flevolander positief, ook de invloed die de uitslag kan hebben, schrijft Dekker hoog aan. ‘Het is de representativiteit voor de Eerste Kamer die de wetgeving controleert. Het is belangrijk dat daar praktische mensen in zitten die oog hebben voor de uitvoerbaarheid van regels. Want daar ontbreekt het nu aan. Met amendementen en moties worden plakkertjes op oude wetgeving geplakt, maar dat werkt niet.’
Dekker noemt het ‘misschien ijdele hoop’, maar ze ziet het wel voor zich dat met deze praktische mensen ‘er meer weerwoord is en een kritischer blik op de wetgeving’.
Wel maakt ze zich zorgen om de polarisatie in Den Haag. ‘Die is groot. De politiek zit heel erg op de beeldvorming. Iedereen is voor natuur en dierenwelzijn en dan kun je niet voor de boer zijn. Terwijl van de boeren niemand tegen dierenwelzijn is, maar wel tegen onwerkbare wetten.’
In haar eigen provincie Flevoland ziet ze dat ook. ‘Provinciebestuurders willen zichzelf op de kaart zetten. De geschiedenis ingaan met wat ze voor Flevoland hebben gedaan. Dan is landbouw niet echt chique. Er zijn er wel die pro-landbouw zijn, maar als puntje bij paaltje komt gaat het partijbelang voor.’
Dekker zou willen dat er na de verkiezingen wat verandert. ‘Ik wil me niet als BBB-stemmer profileren, ik ben er nog niet helemaal over uit. Maar ik hoop wel dat die partij voet aan de grond krijgt. Als het stemgewicht aan hectares en niet aan een persoon gekoppeld was, zou het er anders uitzien.’
Lubbers is (gedeeld) voorzitter van LTO Noord-afdeling Zuid-Oost Veluwe. Hij twijfelt niet over waar zijn stem naartoe gaat: BBB. Hij geeft aan veel waardering te hebben voor deze partij.
‘Er valt nu wel iets goeds te kiezen’, zegt Bart Lubbers uit Arnhem. ‘Dat was eerder niet zo. Daardoor is er niet veel van terechtgekomen.’ Maar nu zou de Gelderlander iedereen willen vragen een vakje rood te kleuren voor de Provinciale Statenverkiezingen.
Voor hemzelf gaat de potloodpunt naar het rondje voor BBB. ‘Zonder enige twijfel. Daar heb ik wel vertrouwen in. Ze hebben een goede voorbereidingstijd gehad om de juiste mensen bij elkaar te zoeken. Allemaal mensen waar je op kunt bouwen. Ze staan echt voor het platteland.’
Lubbers heeft jaren een partij gemist die boerlievend is. ‘Er is zoveel over je gepraat, maar niet met je. Of het moet het CDA zijn. In Gelderland hebben we een goede CDA-gedeputeerde. Die vertrouw ik ook wel.’ Hij heeft het over Peter Drenth.
Dat hij niet de enige BBB-stemmer is, weet Lubbers zeker. ‘In mijn omgeving zie ik veel borden en spandoeken van BBB in de tuin staan. Ook bij mensen die het eerder onzin vonden om te gaan stemmen. Wel grappig. Er wonen hier best wel wat mensen op stand, met paarden. Zij stemden altijd op VVD of D66, maar hebben nu ook zo’n bord in de tuin.’
Als het aan Lubbers ligt, wordt er ‘een flinke klap’ uitgedeeld aan de zittende partijen die volgens hem ‘bang’ zijn. In dat geval denkt hij dat er nog wel iets te redden valt. ‘Een aantal dingen is niet meer terug te draaien, maar een aantal ook wel. Er moet nog wel wat gebeuren. Zo moeten we het nog hebben over de kritische depositiewaarden en ik hoop dat de gedwongen opkoop eraf gaat.’
Of het niet te laat is om het geloof in de politiek te herstellen? ‘Als er maar op de goede partij wordt gestemd, dan valt het vertrouwen nog wel bij te draaien’, stelt Lubbers.