Familie Pronk in Naarden zag de afgelopen tijd het koppel van ruim tweehonderd schapen tot de helft slinken. Geveld door blauwtong. Een delegatie van LTO (Noord) ging onlangs op werkbezoek.
Wetende dat het virus voor grote problemen zorgt, maar alleen op het erf kan het ook worden gevoeld en ervaren. ‘Daarom is zo’n bezoek zo belangrijk’, stelt Jeroen van Wijk, provinciaal voorzitter van LTO Noord Utrecht.
‘De ernst en de grootte van het probleem werden al snel duidelijk. De helft zijn ze kwijtgeraakt. Als je een veehouder hoort zeggen dat hij zijn schapen liever laat doodgaan als ze besmet zijn dan ze zo te zien lijden, dan gaat je dat door merg en been’, zegt Van Wijk.
Als de LTO Noord-bestuurder met Tom Pronk langs de schapen loopt, vertelt de boer hem dat de veearts die middag nog komt. Hij wijst een voor een de schapen aan die hij wil laten euthanaseren omdat hij weet dat ze anders via een lijdensweg de dood tegemoet gaan. Het maakt grote indruk op de provinciaal voorzitter, die zelf ook al dode koeien heeft door het virus dat knutten verspreiden.
Als LTO Noord-voorman stippelt Van Wijk twee lijnen uit die de belangenbehartiger gaat bewandelen. ‘Op de korte termijn moeten we kijken of we ergens een financiële vergoeding kunnen loskrijgen. De helft van je schapen weg, dat kun je niet met ondernemersrisico afdekken. Op dit moment heb je de meeste schapen van het seizoen. In het voorjaar zijn de lammeren geboren. Je hebt de kosten gehad, maar geen opbrengsten. Rekeningen kunnen niet worden betaald. Voor een oplossing moeten we lobbyen en de juiste partijen bij elkaar zetten.’
De LTO Noord-bestuurder vindt het niet lastig om een vergoeding te rechtvaardigen. ‘Tijdens de coronaperiode, eveneens een virus, kwam de overheid ondernemers ook tegemoet. Boeren kunnen hier niets aan doen en ze willen echt niet structureel hun hand ophouden. Maar nu is er geld nodig. Anders komen er minder schapen in Nederland. Omdat schapenhouders er klaar mee zijn en ermee stoppen. Terwijl schapen belangrijk zijn voor het onderhoud van dijken en het beheer van natuurgebieden.’
Het tweede pad dat volgens Van Wijk moet worden gevolgd, is gericht op de lange termijn. ‘Die knutten, daar kom je niet vanaf. Dus er moet een vaccin komen. Dat moet Europees worden opgepakt, anders valt er niet meer te exporteren. Hiervoor moeten we bij demissionair landbouwminister Piet Adema zijn. Het mooiste zou zijn als we voor het volgende voorjaar al kunnen vaccineren.’
En dan is er nog een vraag, die de LTO Noord-bestuurder ook graag beantwoord ziet worden. ‘Hoe is het blauwtongvirus hier gekomen? De inschatting is vanuit Italië. Maar hoe? Via het afval uit Rome dat we hier in Amsterdam verwerken? Of via Schiphol? Maar het kan ook een besmet dier zijn geweest die door een knut is geprikt. Voor de toekomst is het belangrijk dat dit wordt uitgezocht.’