Fije Visscher van LTO Noord is niet verbaasd over de uitkomsten van de ledenpeiling. ‘Met het oog op de toenemende onzekerheid in de sector is het goed te begrijpen dat zoveel ondernemers stress ervaren. Het verdwijnen van gewasbeschermingsmiddelen en de gedwongen maatregelen om de veestapel te laten krimpen wegen zwaar op hun schouders.’
Daarnaast wachten veel PAS-melders nog steeds op een natuurvergunning, vervolgt de LTO Noord-bestuurder. ‘En staan boeren en tuinders onder druk door claims op hun land, bijvoorbeeld voor woningbouw, infrastructuur, natuuruitbreiding en defensieterreinen. Dit verhoogt het risico op mentale klachten. Deze klachten blijven helaas vaak (te) lang onder de radar door het veelal solistische beroep en de verwevenheid van werk en privé.’
Omdat er beperkte cijfers beschikbaar zijn over het mentaal welbevinden in de agrarische sector heeft LTO Noord een online ledenraadpleging gehouden onder boeren en tuinders die lid zijn van de vereniging. In totaal namen driehonderd ondernemers deel aan het onderzoek.
De resultaten wijzen op vier grote stressfactoren. Wet- en regelgeving staat bij 42 procent van de respondenten bovenaan. Voor 31 procent is het onzekere toekomstperspectief de grootste stressfactor. Eisen en/of waardering vanuit de markt en maatschappij kent een score van 28 procent en op de vierde plek staan de financiën (19 procent).
Mentale zorgen spelen bij veel boeren en tuinders, blijkt uit de peiling. Maar liefst 14 procent te maken met een sterke mate van mentale zorgen, 33 procent ervaart enige mate van stress. Visscher: ‘Deze cijfers komen niet als een verrassing. We merken dat de transitie waarin we zitten veel pijn doet.’
De bestuurder spreekt ook over de onduidelijkheid, veroorzaakt door het schrappen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de mestbrief van van landbouwminister Femke Wiersma. ‘Dit maakt het voor boeren en tuinders extra zwaar. Ze worden geconfronteerd met een lawine aan veranderingen. Dit zorgt voor stress, angst, boosheid en onbegrip.’
Samen taboe doorbreken
LTO Noord werkt samen met stichting Zorg om Boer en Tuinder en ZLTO om mentale zorgen onder boeren en tuinders bespreekbaar te maken. Ruim anderhalf jaar geleden lanceerden ze het initiatief Taboer. Dit loket biedt ondernemers een luisterend oor en verwijst hen indien nodig naar de juiste hulpverleners.
Taboer wordt bijna dagelijks via mail of telefoon benaderd en de website trekt gemiddeld achthonderd bezoekers per week. Visscher: ‘Maar het belangrijkste is dat we horen dat agrariërs dankzij Taboer vaker taboes doorbreken en met elkaar in gesprek gaan. Thuis, op school en met vrienden en familie.’
Bron:
Tekst: Esther Reinders, Nieuwe Oogst | Foto: Taboer