Eens in de twaalf dagen overlijdt een boer door zelfdoding. Schrikbarende cijfers. En volgens trainer Ricco de Goede van 113 Zelfmoordpreventie een belangrijke reden om een suïcidiepreventietraining te geven aan mensen uit de agrarische sector.
‘Agrariërs vormen een specifieke groep met eigen problemen. Het is belangrijk om daar gericht op aan te sluiten’, motiveert De Goede de vier uur durende training.
‘Boeren maken momenteel veel mee en voor sommigen is de druk enorm. Ze worden als groep aangekeken op problemen waar ze slechts een klein onderdeel van zijn en dat voelt onrechtvaardig. Ze voelen zich niet gehoord, niet begrepen. Ze moeten de ene na de andere maatregel nemen. Het is nooit genoeg’, stelt De Goede.
Daarbovenop komt het gesloten karakter van de gemiddelde boer. ‘Boeren zijn geen praters. Het liefst lossen ze zaken zelf op’, geeft de trainer aan. ‘Hun hele leven speelt zich op en om het erf af. Daardoor blijven problemen vaak lang verborgen. Ze stappen niet snel uit zichzelf naar een hulpverlener.’
Op tijd zelfmoordgedachten herkennen en bespreekbaar maken is belangrijk. Daar is detraining van 113 Zelmoordpreventie op gericht. De Goede: ‘Signaleren, het gesprek aangaan en de drempel verlagen om hulp te zoeken.’
In een paar woorden samen te vatten, maar in de praktijk nog niet zo makkelijk uitgevoerd. Want wanneer ga je dat gesprek aan? En vooral: hoe? Tijdens de training krijgen de deelnemers hiervoor handvatten.
De Goede hecht veel waarde aan het onderbuikgevoel. ‘Vertrouw daarop, dat werkt het beste. Draai niet om de hete brij heen. Durf direct te vragen of iemand zelfmoordgedachten heeft. Voor de boer is het bevrijdend om erover te praten, de ballon leeg te laten lopen.’
De gouden regel voor een goed gesprek is dat je niet gaat adviseren, oplossen of tegenspreken, maar een luisterend oor bent. ‘Ga niet voor de nooduitgang staan. Zeg nooit dat het niet oké is. Daar help je de ander niet mee.’
Maar wat dan wel? ‘Vraag waar de wanhoop vandaan komt, wat maakt dat iemand het gevoel heeft klem te zitten en vraag of hij of zij al plannen heeft gemaakt. Maar vraag ook wat de lichtpuntjes zijn, wat ze aan het leven bindt en door wie ze gemist gaan worden. Breng herinneringen terug voor een bredere blik om zo de kans te vergroten dat ze hulp gaan zoeken.’
De trainer snapt dat het ongemakkelijk is om zulke vragen te stellen en reikt hiervoor de vaardigheden aan. ‘En weet wel dat het overgrote deel van de mensen met een gedachte aan zelfdoding niet dood wil, maar wel wil dat de zorgen, het verdriet of de pijn stopt.’
Respectvol in gesprek gaan is volgens De Goede nooit verkeerd. ‘Als je niks hebt gevraagd, heb je misschien een kans gemist om een zelfdoding te voorkomen. Laat iemand niet eenzaam en radeloos zijn in zo’n beslissing. Zoek samen een weg naar hulp.’
Op Agro Zorgwijzer lees je meer informatie over de training.
Lees ook het ervaringsverhaal: ‘Blijf doorvragen, ook als het voelt alsof je te dichtbij komt’
Denk je aan zelfdoding? Neem anoniem contact op met 113, (0800) 0113 of chat op 113.nl.